Thâu tóm thầu bằng 5 thủ đoạn
Trong vụ án xảy ra tại Công ty CP Tập đoàn Tuấn Ân (Tập đoàn Tuấn Ân), Công ty Điện lực Bình Thuận (PC Bình Thuận) và các đơn vị liên quan, Cơ quan Cảnh sát điều tra (C03) Bộ Công an xác định ông Huỳnh Tuấn Ân, Chủ tịch kiêm Giám đốc Tập đoàn Tuấn Ân, đã tiếp cận, nhờ vả các lãnh đạo PC Bình Thuận cho doanh nghiệp của mình trúng thầu, đổi lại sẽ trích hoa hồng thỏa đáng.

Bị can Huỳnh Tuấn Ân
ẢNH: BCA
Theo kết luận, để thâu tóm các gói thầu tại PC Bình Thuận, từ năm 2016, ông Ân đã gặp ông Trần Ngọc Linh, cựu Giám đốc PC Bình Thuận, thỏa thuận mức chi ngoài hợp đồng từ 5 - 6%, riêng ông Linh hưởng 1,5% (từ 2019 là 2%).
Năm 2021, khi ông Nguyễn Thành Ngôn lên thay ông Linh, Tập đoàn Tuấn Ân lại tiếp cận đề nghị tiếp tục kế thừa từ giai đoạn ông Linh để tạo điều kiện được trúng thầu.
C03 xác định các bị can tại PC Bình Thuận và Tập đoàn Tuấn Ân đã dùng 5 thủ đoạn để gian lận đấu thầu.
Cụ thể, trước khi phát hành hồ sơ màu thầu khoảng 1 tháng, phía Tập đoàn Tuấn Ân liên hệ, trao đổi với PC Bình Thuận về nhu cầu mua sắm sắp tới để tiếp nhận danh mục hàng hóa và hồ sơ đặc tính kỹ thuật. Việc này nhằm chuẩn bị các mặt hàng, chuẩn bị các lợi thế để Tập đoàn Tuấn Ân trúng thầu.
Hai bên sau đó cùng xây dựng báo giá lập dự toán. Trong đó, Tập đoàn Tuấn Ân lập duyệt giá ban đầu dựa trên nguyên tắc giá mua của đại lý công với chi phí bắt buộc và cộng với tỷ lệ lợi nhuận để thành giá bán. Giá bán này sau khi được lãnh đạo Tập đoàn Tuấn Ân duyệt sẽ tiếp tục cộng thêm 5 - 7% rồi mới gửi báo giá dự toán cho PC Bình Thuận. Lý do cộng thêm 5 - 7% để trong trường hợp PC Bình Thuận sử dụng báo giá này phê duyệt dự toán thì khi dự thầu, giá dự thầu sẽ thấp hơn giá dự toán khoảng 5%, không gây ảnh hưởng đến lợi nhuận theo phiếu duyệt giá.
Tiếp đó, hai bên thống nhất lựa chọn một số hàng hóa có các đặc tính kỹ thuật điển hình để cài thầu theo nguyên tắc tăng yêu cầu chỉ tiêu để loại bỏ các nhà thầu cạnh tranh.
Hai bên còn thỏa thuận về việc lựa chọn hình thức đấu thầu mua sắm trực tiếp, trong đó áp dụng giá của hợp đồng đã ký trước đó không quá 12 tháng nhưng thực tế nhiều hợp đồng đều sử dụng báo giá của Công ty CP thiết bị điện Tuấn Ân (thuộc Tập đoàn Tuấn Ân) cung cấp trước đó hơn một năm.
Hơn nữa, nhằm bảo đảm lợi thế chắc chắn cho Tập đoàn Tuấn Ân trúng thầu, hai bên thông đồng về giá dự thầu của Tập đoàn Tuấn Ân sẽ thấp hơn từ 5 - 8% so với giá dự toán.

Bị can Trần Ngọc Linh (trái) và Nguyễn Thành Ngôn, 2 cựu Giám đốc PC Bình Thuận
ẢNH: BCA
C03 xác định, với các phương thức, thủ đoạn kể trên, từ năm 2017 - 2023, Tập đoàn Tuấn Ân đã trúng 26 gói thầu tại PC Bình Thuận, gây thiệt hại gần 50 tỉ đồng.
C03 cũng xác định ông Huỳnh Tuấn Ân là người trực tiếp và chỉ đạo cấp dưới thỏa thuận, thống nhất với Giám đốc PC Bình Thuận về việc chi hoa hồng để Tập đoàn Tuấn Ân được trúng thầu các gói do PC Bình Thuận làm chủ đầu tư. Bị can này cũng là người chỉ đạo cấp dưới thông đồng với chủ đầu tư để thực hiện các hành vi trái pháp luật về đấu thầu.
Chiêu nâng giá và trốn thuế của Tuấn Ân
Theo kết luận điều tra, Tập đoàn Tuấn Ân gồm 26 công ty thành viên, hoạt động theo chuỗi sản xuất, phân phối, kinh doanh. Quá trình đấu thầu, cung cấp hàng hóa cho các công ty điện lực, ông Ân đã chỉ đạo các công ty thành viên dùng nhiều thủ đoạn để nâng giá.
Ban đầu, giá vốn các mặt hàng được ông Ân ấn định 10% lợi nhuận, gồm giá gốc cộng thêm 10%. Trước khi bán hàng cho PC Bình Thuận và các khách hàng khác, Công ty Tuấn Ân Long An phải bán qua đại lý của Tập đoàn Tuấn Ân và được nâng giá tiếp từ 20 - 40%.
Sau đó, đại lý bán cho Công ty thiết bị điện Tuấn Ân bằng giá mua của Công ty Tuấn Ân Long An. Cuối cùng, sản phẩm được bán cho PC Bình Thuận và các khách hàng khác theo giá trúng thầu.

3 bị can Nguyễn Trung Quân, Trần Thiện Chương và Tạ Ngọc Huân (từ trái qua phải) được xác định là những "cánh tay đắc lực" của ông Huỳnh Tuấn Ân
ẢNH: BCA
C03 cho rằng, bằng phương thức này, Tập đoàn Tuấn Ân thu được khoản lợi nhuận rất cao với các mặt hàng do họ sản xuất. Tính trung bình, lợi nhuận sẽ hơn 40%, riêng 26 gói thầu tại PC Bình Thuận là 45%.
Nếu thống kê đầy đủ vào sổ sách kế toán, Tập đoàn Tuấn Ân sẽ chịu thuế rất lớn. Do vậy, doanh nghiệp này đã sử dụng 2 phần mềm kế toán, sử dụng song song nhằm che giấu lợi nhuận thực tế.
C03 cáo buộc, từ năm 2018 - 2023, 26 công ty thuộc hệ thống của Tập đoàn Tuấn Ân đã vi phạm hoạt động về kế toán, gây thiệt hại về thuế 156 tỉ đồng, trong đó 48,3 tỉ đồng thuế giá trị gia tăng và 107,7 tỉ đồng thuế thu nhập doanh nghiệp.