Ông Trump đang nghiên cứu cách loại bỏ Chủ tịch Fed, ai sẽ thay thế?

Mặc dù được tổng thống bổ nhiệm và quốc hội phê chuẩn, vai trò Chủ tịch Fed là một vị trí độc lập. Ông Powell được ông Trump đề cử làm Chủ tịch Fed vào năm 2017 và được Tổng thống Joe Biden tái đề cử cho nhiệm kỳ 4 năm tiếp theo vào tháng 11/2021. Nhiệm kỳ của ông Powell sẽ kết thúc vào ngày 15/5/2026.

“Tổng thống và đội ngũ của ông sẽ tiếp tục nghiên cứu vấn đề này,” Hassett nói khi được hỏi trong một cuộc họp báo ngắn vào thứ Sáu về khả năng loại ông Powell khỏi vị trí.

Vào thứ Năm, ông Trump đã chỉ trích ông Powell trong một bài đăng trên mạng xã hội, viết rằng Fed nên cắt giảm lãi suất và thêm rằng “việc sa thải ông ấy không thể đến sớm hơn.”

Trong bài phát biểu vào thứ Tư, ông Powell cảnh báo rằng cuộc chiến thương mại của chính quyền Trump có thể dẫn đến sự kết hợp giữa lạm phát cao hơn và tăng trưởng chậm lại. Tình trạng kinh tế này được gọi là lạm phát đình trệ (stagflation) - sự kết hợp giữa “đình trệ” và “lạm phát”, đặc trưng cho những giai đoạn tăng trưởng kinh tế suy giảm trong khi giá cả tăng nhanh.

Ông Trump và ông Powell

Cũng vào thứ Tư, ông Powell tái khẳng định rằng ngân hàng trung ương dự kiến giữ lãi suất ổn định trong thời điểm hiện tại, điều này cũng gây ra phản ứng từ ông Trump.

“Ông ấy quá chậm. Luôn luôn chậm trễ. Hơi chậm chạp và tôi không hài lòng với ông ấy. Tôi đã nói rõ điều đó và nếu tôi muốn ông ấy rời đi, ông ấy sẽ bị sa thải rất nhanh, tin tôi đi,” ông Trump phát biểu tại Nhà Trắng vào thứ Năm.

Liệu ông Trump có thể sa thải ông Powell?

Một phán quyết mang tính bước ngoặt của tòa án tối cao năm 1935 đã khẳng định quyền của quốc hội trong việc tạo ra các cơ quan liên bang độc lập, nơi các thành viên hội đồng chỉ có thể bị buộc rời đi trước khi hết nhiệm kỳ “vì lý do chính đáng".

Sau khi ông Trump đắc cử vào tháng 11, ông Powell cho biết ông sẽ không từ chức nếu được tổng thống yêu cầu. Ông Powell cũng lưu ý rằng tổng thống không thể hợp pháp sa thải hoặc giáng chức Chủ tịch Fed.

Tuy nhiên, tuần này, ông Trump đã sa thải hai thành viên Đảng Dân chủ trong hội đồng của một cơ quan quản lý tài chính khác, Cơ quan Quản lý Hợp tác xã Tín dụng Quốc gia, theo Reuters đưa tin vào thứ Tư. Và vào tháng 3, Nhà Trắng đã bãi nhiệm hai thành viên Đảng Dân chủ của Ủy ban Thương mại Liên bang, vốn từ lâu hoạt động như một ủy ban độc lập, lưỡng đảng.

Ngay cả khi ông Trump có thể loại bỏ ông Powell, việc này chưa chắc sẽ thay đổi định hướng quyết định lãi suất của ngân hàng trung ương. Những quyết định này do Ủy ban Thị trường Mở Liên bang (FOMC) - một nhóm 12 thành viên chịu trách nhiệm thiết lập chính sách tiền tệ - đưa ra, chứ không phụ thuộc vào ý kiến riêng của ông Powell.

Ai sẽ thay thế ông Powell?

Thống đốc Fed Kevin Warsh, 55 tuổi, là cựu giám đốc điều hành Morgan Stanley, được Tổng thống George W. Bush đề cử vào hội đồng thống đốc Fed.

Ông Kevin Warsh tại một sự kiện ở New York năm 2017. Ảnh: Reuters

Theo Wall Street Journal đưa tin vào thứ Năm, ông Trump đang xem xét chọn ông Warsh làm người thay thế ông Powell. Tuy nhiên, ông Warsh đã khuyên ông Trump nên để ông Powell tiếp tục tại vị cho đến hết nhiệm kỳ, theo tờ báo này.

Được đánh giá cao, ông Warsh được coi là có quan điểm “diều hâu” hơn - tức là sẵn sàng giữ lãi suất cao để kiểm soát lạm phát - so với ông Powell, theo một bài viết trên blog của nhà kinh tế học Harvard Kenneth Rogoff vào tháng 1.