Cảnh báo hệ luỵ từ trục lợi bảo hiểm

Những toan tính tinh vi

Đầu tháng 4, Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an tỉnh Quảng Nam đã khởi tố bị can và bắt tạm giam Tô Thị Ty Na (sinh năm 1981, trú tại huyện Đại Lộc) để điều tra về một vụ án hình sự có liên quan đến hành vi trục lợi bảo hiểm nhân thọ với số tiền hơn 2 tỷ đồng.

Từ góc nhìn ngành bảo hiểm, đây là một trường hợp nghiêm trọng, phản ánh sự toan tính tinh vi và kín kẽ trong hành vi trục lợi. Trên thực tế, trục lợi bảo hiểm không phải là câu chuyện mới, nhưng thời gian qua ghi nhận chiều hướng gia tăng rõ rệt, cả ở quy mô lẫn độ phức tạp.

Gần đây, một doanh nghiệp bảo hiểm nhân thọ đã phát hiện số lượng hồ sơ yêu cầu bồi thường do bỏng và gãy xương tăng đột biến và bất thường. Với trường hợp bỏng, các khách hàng này có bối cảnh bị bỏng tương tự nhau như va vào nước sôi khi ăn tiệc, va vào nồi nước luộc gà, bỏng do bị nước lẩu đổ vào người… Các vết bỏng đều nông, để lại ít sẹo, có thể hồi phục nhanh. Trong khi đó, các ca gãy xương cũng ghi nhận nhiều điểm bất thường khi vết thương không phù hợp với các mô tả về lực tác động, lý do gãy thiếu thuyết phục, không có nhân chứng lúc xảy ra tai nạn…

Tìm hiểu kỹ của doanh nghiệp bảo hiểm này cho thấy, các khách hàng nêu trên đồng loạt bị tai nạn khi hợp đồng vừa có hiệu lực vài tháng. Đáng nói, họ không làm việc trong những nhóm ngành nghề nguy hiểm nhưng mua bảo hiểm tập trung vào quyền lợi tai nạn có giá trị lớn và mua cùng lúc các hợp đồng của nhiều công ty bảo hiểm khác nhau.

Không dừng lại ở những tai nạn giả mạo, hiện nay, nhiều trường hợp kẻ trục lợi cố tình tiếp cận người mắc bệnh hiểm nghèo, sử dụng danh tính của họ để lập hồ sơ bảo hiểm rồi sau đó yêu cầu chi trả. Một số đối tượng khác có các hành vi giả mạo hồ sơ y tế, “hợp thức hóa” điều trị nội trú dù thực tế chưa từng nằm viện.

Hệ lụy đáng tiếc

Trục lợi bảo hiểm là hành vi gian lận có chủ đích, nhằm chiếm đoạt tiền bồi thường từ các công ty bảo hiểm. Đối tượng trục lợi có thể giả mạo giấy tờ, tráo đổi người bệnh, tự tạo hiện trường tai nạn giả, thậm chí là tự gây thương tích cho bản thân. Theo Điều 213, Bộ luật Hình sự 2015 (sửa đổi, bổ sung 2017), hành vi trục lợi bảo hiểm có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự về tội “Gian lận trong kinh doanh bảo hiểm” hoặc “Lừa đảo chiếm đoạt tài sản” và có thể bị xử phạt lên đến 7 năm tù giam kèm theo những án phạt khác.

Trên thực tế, nhiều vụ trục lợi bảo hiểm từng gây xôn xao dư luận với những hệ lụy giống nhau: Đối tượng trục lợi có thể rơi vào vòng lao lý, hoặc đối mặt với thương tật vĩnh viễn trên cơ thể.

Năm 2016, một phụ nữ tên Lý Thị N (Hà Nội) đã thuê người chặt 1/3 bàn chân và 1/3 bàn tay bên trái của mình rồi tạo hiện trường giả một vụ tai nạn tàu hỏa hòng chiếm đoạt 3,5 tỉ đồng tiền bồi thường bảo hiểm. Dù chưa bị khởi tố, song những thương tật vĩnh viễn trên cơ thể đã trở thành bài học đắt giá cho hành vi liều lĩnh, bất chấp hậu quả.

Một vụ trục lợi bảo hiểm khác cũng từng “dậy sóng” dư luận trong năm 2020. Vì nợ số tiền lớn, không có khả năng trả nên Đỗ Văn M (Đắk Nông) đã lên kế hoạch giết người cháu, và tạo hiện trường giả là cái chết của chính mình nhằm trục lợi 18 tỷ đồng từ bảo hiểm. Kế hoạch bất thành, M bị bắt và sau đó bị tuyên tử hình.

Trao đổi trên báo chí, TS Lê Đạt Chí, Trưởng khoa Tài chính, Đại học Kinh tế TP.HCM cho rằng, những người tham gia bảo hiểm với mục đích trục lợi thường không lường trước được các hậu quả pháp lý như bị phạt tiền, truy tố hình sự, cũng như bỏ qua các thiệt hại về sức khỏe, thân thể. Điều này không chỉ ảnh hưởng đến bản thân mà còn làm tổn hại đến uy tín và danh dự của gia đình.

Trục lợi bảo hiểm không chỉ là hành vi gian lận ảnh hưởng đến doanh nghiệp bảo hiểm, mà còn gây hệ lụy trực tiếp đến những khách hàng chân chính. Trước tình trạng trục lợi ngày càng gia tăng, các công ty bảo hiểm có xu hướng siết chặt quy trình thẩm định, khiến khách hàng chân chính gặp khó khăn trong lúc cấp thiết. Ngoài ra, hành vi trục lợi cũng có thể làm tăng giá sản phẩm bảo hiểm, vì khi phải chi trả cho những yêu cầu giải quyết quyền lợi bảo hiểm không hợp pháp, doanh nghiệp phải điều chỉnh tăng mức phí bảo hiểm để bù đắp tổn thất. Chính vì vậy, cần có những biện pháp nghiêm minh hơn để ngăn chặn trục lợi, không chỉ từ phía doanh nghiệp mà còn từ pháp luật và các cơ quan quản lý.