Nghiên cứu từ Bộ Quốc phòng Mỹ
Theo một nghiên cứu của Trung tâm Thông tin Kỹ thuật Quốc phòng Mỹ (DTIC) - cơ quan lưu trữ thông tin nghiên cứu và kỹ thuật thuộc Bộ Quốc phòng Mỹ, Việt Nam có những thế mạnh tiềm tàng to lớn về các nguồn tài nguyên thiên nhiên và đặc biệt là đất hiếm.
Nghiên cứu đã chỉ ra những lợi thế cũng như cách thức Việt Nam và Mỹ có thể tận dụng những tài nguyên này để mang lại lợi ích cho thế giới.
Dưới đây là một số nội dung trích dẫn từ nghiên cứu:
Việt Nam sở hữu nguồn tài nguyên khoáng sản khổng lồ chưa được khai thác, trong đó cần phải nhắc tới các loại nguyên tố đất hiếm. Những nguyên tố này ở Việt Nam thường được tìm thấy cùng với các vật liệu phóng xạ tự nhiên (NORM) trong đó có uranium.
Việt Nam có mục tiêu chiến lược quốc gia là tăng cường thăm dò và khai thác tài nguyên khoáng sản "nhằm đảm bảo sự phát triển bền vững về kinh tế - xã hội, quốc phòng và an ninh".
Việt Nam cũng có một kế hoạch đầy tham vọng nhằm tăng cường khả năng sản xuất điện hạt nhân trong nước. Sự thống trị gần như độc quyền của Trung Quốc đối với nguồn cung cấp đất hiếm trên thế giới hiện nay - một vị thế mà Trung Quốc tạo ra và tận dụng thông qua hệ thống hạn ngạch xuất khẩu đã khiến giá đất hiếm duy trì mức giá cao "ảo".
Việc này đã đã khiến một số cơ quan, bao gồm cả Quốc hội Mỹ, đã phải đặt ra câu hỏi liệu sự kiểm soát của Trung Quốc đối với đất hiếm có gây ra mối đe dọa chiến lược đối với Mỹ hay không.
Vì đất hiếm cần thiết đối với nhiều thành phần chính của các ứng dụng liên quan đến quốc phòng - chẳng hạn như hệ thống hướng dẫn và điều khiển cho máy bay không người lái Predator và động cơ điện trong Máy bay chiến đấu tấn công F-35 - việc tìm thêm các nguồn cung bổ sung sẽ giảm bớt những lo ngại này.
Nhờ những đặc điểm của quặng đất hiếm tại Việt Nam, Việt Nam có thể là một nguồn cung cấp đất hiếm thay thế tuyệt vời mà Mỹ và các đồng minh của Mỹ đang tìm kiếm. Quá trình xử lý quặng chứa các nguyên tố này - thông qua quá trình tái chế - cũng có thể tạo ra các ôxít uranium thích hợp để chế biến tiếp thành nhiên liệu.
Điều này có thể giúp Việt Nam đạt được mục tiêu phát triển điện hạt nhân. Mỹ và Việt Nam sẽ thực hiện tốt việc theo đuổi và nỗ lực hợp tác phát triển, khai thác mỏ đất hiếm của Việt Nam và các loại quặng NORM vì lợi ích chung của cả 2 quốc gia.
Phá thế độc quyền
Trong bối cảnh Trung Quốc gần như độc quyền sản lượng đất hiếm toàn cầu, yếu tố kết hợp giữa giá cao và nguồn cung giảm mạnh sẽ tạo tiền đề cho các quốc gia mới tham gia thị trường đất hiếm, giúp thỏa mãn nhu cầu ngày càng tăng trên toàn cầu đối với các nguồn tài nguyên chiến lược này. Việt Nam có vị thế trở thành quốc gia đóng vai trò quan trọng trong việc trở thành nguồn cung cấp đất hiếm lớn trong tương lai.
Các mỏ đất hiếm ở Việt Nam Các được phát hiện từ năm 1958, bao gồm hai thân quặng lớn ở tỉnh Lai Châu, cũng như các sa khoáng có giá trị thấp hơn ở một số vùng ven biển. Khảo sát và đánh giá địa chất đã được thực hiện từ năm 1958-1969 tại hai thân quặng Nậm Xe và Đông Pao.
Vì các loại oxit đất hiếm chỉ có giá trị kinh tế hạn chế vào thời điểm này, Việt Nam chưa có biện pháp để phát triển các mỏ và trước năm 1990 chỉ chiết xuất 100 tấn oxit đất hiếm trong một liên doanh hợp tác với Ba Lan, Tiệp Khắc và Đông Đức, chủ yếu để khảo nghiệm và sử dụng cho các mục đích thí nghiệm.
Trong những năm kể từ đó, các mỏ đất hiếm chính khác đã được đặt tại: Mường Hum thuộc tỉnh Lào Cai và tại Yên Phú thuộc tỉnh Yên Bái.
Mặc dù không có báo cáo khảo nghiệm đầy đủ cho các phát hiện sau, nhưng dữ liệu có sẵn cho thấy rằng các thân quặng này chứa trữ lượng đã được chứng minh và có trữ lượng tối thiểu là 11 triệu tấn oxit đất hiếm, được chia nhỏ như sau: Nậm Xe - 7,7 triệu tấn; Đông Pao - 3,17 triệu tấn; Mường Hum - 400.000 tấn và Yên Phụ - 5.000 tấn.
Các nghiên cứu lấy mẫu và đánh giá đã chỉ ra rằng các mỏ ở Nậm Xe có trữ lượng quặng oxit đất hiếm trên thực tế nhiều hơn 10 triệu tấn so với con số đã nêu.
Như vậy, có thể thấy trữ lượng đất hiếm tại Việt Nam là rất lớn, và những nguồn lợi kinh tế mà khoáng sản này mang lại vẫn chưa thể ước tính hết.
(Còn tiếp...)
