Thị trường chứng khoán đang trải qua giai đoạn đầy sóng gió khi nhiều phiên liên tiếp chìm trong sắc đó, hàng loạt cổ phiếu giảm sâu hàng chục phần trăm chỉ sau vài phiên giao dịch. Trong khi thị trường chung biến động, bài toán quản trị rủi ro luôn được nhắc nhở cần đặt lên hàng đầu. Tuy nhiên, nếu chọn lựa cổ phiếu tốt vẫn có thể giúp nhà đầu tư có cơ hội chiến thắng thị trường chung, tránh những cổ phiếu không có nền tảng cơ bản tăng nhanh, giảm sốc.
Chia sẻ trong hội thảo "Xây dựng danh mục trong thị trường biến động", ông Nguyễn Duy Linh – Giám đốc Chiến lược CTCP Chứng khoán Mirae Asset đưa ra hai nguyên tắc để lựa chọn cổ phiếu tốt:
Nguyên tắc 1: Chọn cổ phiếu có sự tăng trưởng bền vững và ROE cao
Theo phân tích của chuyên gia, nhà đầu tư cần tránh những cổ phiếu có sự sụt giảm mạnh về doanh thu, lợi nhuận, EPS và ROE thấp và tập trung vào những doanh nghiệp có sự tăng trưởng qua các quý, các năm. Song cần lưu ý, sự tăng trưởng phải đến từ hoạt động kinh doanh cốt lõi, chứ không phải nguồn thu bất thường, không có sự ổn định.
Trả lời cho câu hỏi mức tăng trưởng bao nhiêu là cao, ông Nguyễn Duy Linh cho rằng những cổ phiếu có xu hướng tăng giá sẽ có mức tăng trưởng từ 20%-25% trở lên. Bên cạnh đó, chú ý những doanh nghiệp luôn có sự tăng tốc trong tốc độ tăng trưởng đều đặn qua các năm.
Nguyên tắc 2: Mật mã 333 giúp nhà đầu tư chọn lọc cổ phiếu tốt
Khi lựa chọn cổ phiếu, nhà đầu tư thường đưa những cổ phiếu có sự tăng trưởng doanh thu, lợi nhuận, EPS từ 1-2 quý vào danh mục theo dõi. Tuy nhiên, có một yếu tố quan trọng khác thường bị bỏ quên đó là biên lợi nhuận gộp của doanh nghiệp. Biên lãi gộp sẽ phản ánh hiệu quả quản lý giá vốn của doanh nghiệp, thể hiện rõ trong 100 đồng doanh thu có bao nhiêu đồng là giá vốn và lãi gộp. Chỉ tiêu này càng lớn càng tốt, bởi khi giá vốn càng thấp càng tạo ra nhiều lợi nhuận gộp.
"Nguyên tắc "mật mã 333" sẽ giúp nhà đầu tư nhận biết sớm sự thay đổi tích cực hoặc tiêu cực của công ty qua doanh thu, lợi nhuận và biên lợi nhuận của doanh nghiệp. Cụ thể, trong nguyên tắc này nhà đầu tư nên tránh cổ phiếu có 3 quý giảm tốc về doanh số, lợi nhuận ròng và biên lợi nhuận. Mặt khác, tập trung theo dõi những cổ phiếu có 3 quý liên tiếp tăng tốc về tăng trưởng doanh thu, lợi nhuận và biên lợi nhuận", Giám đốc Chiến lược Mirae Asset phân tích .
Đơn cử như cổ phiếu VNM của Công ty Cổ phần Sữa Việt Nam, trong khi ROE và EPS luôn duy trì ở mức cao nhưng giá cổ phiếu lại liên tục lao dốc mạnh. Nhìn trên kết quả kinh doanh qua từng năm, doanh thu của VNM có sự tăng trưởng nhẹ, lợi nhuận ròng chủ yếu đi ngang và giảm không đáng kể, EPS và ROE duy trì ở mức cao.
Tuy nhiên, nhìn vào biên lợi nhuận gộp từ quý 3/2020 cho đến nay đã thấy sự sụt giảm khá lớn. Điều này cho thấy việc quản lý giá vốn đang không thực sự hiệu quả, áp lực cạnh tranh lớn. Do đó, cổ phiếu VNM đi ngược đà tăng mạnh mẽ của thị trường trong năm vừa qua.
Ngược lại, cổ phiếu VHC của CTCP Vĩnh Hoàn bứt phá mạnh cũng nhờ sự phục hồi của biên lãi gộp. Theo đó, doanh thu và lợi nhuận ròng của VHC lần lượt phục hồi sau nền thấp của dịch Covid, song quan trọng nhất là biên lợi nhuận gộp của doanh nghiệp tăng khá mạnh sau khi tạo đáy vào quý 4/2020.
Giám đốc Chiến lược Mirae Asset cho rằng nhà đầu tư có thể dựa vào hai nguyên tắc trên để chọn lọc cổ phiếu. Song cũng cần quan sát thêm một số yếu tố khác như hệ số nợ, bởi trong bối cảnh lạm phát bùng nổ trên toàn cầu, lãi suất đang dần có xu hướng tăng lên thì những doanh nghiệp có nợ lớn sẽ có khả năng bị lãi suất "ăn mòn" lợi nhuận.
Bên cạnh đó, cần quan tâm đến vị thế của lãnh đạo doanh nghiệp quan tâm đến hoạt động kinh doanh của công ty hay chỉ quan tâm giá cổ phiếu. Ngoài ra, cần quan tâm đến xu hướng thị trường để lựa chọn điểm mua bán phù hợp, vì chọn được cổ phiếu tốt không có nghĩa là mua bằng mọi giá mà cần phải chọn đúng thời điểm mới có khả năng sinh lời tốt.
Lưu ý cuối cùng vị chuyên gia nhấn mạnh chính là việc quản trị rủi ro. Bởi nếu để khoản lỗ càng lớn cần lợi nhuận càng nhiều để hòa vốn, đơn cử như việc bạn lỗ 50% thì cần 100% mới có thể hòa vốn.
