Chiến tranh thương mại của ông Trump khiến giới đầu tư rút khỏi nước Mỹ

Vị thế đầu tư của Mỹ đang bị suy giảm

Trong nhiều thập kỷ, Mỹ luôn được xem là “mỏ vàng” của các nhà đầu tư toàn cầu. Chỉ số S&P 500 thường xuyên vượt trội so với các chỉ số ở châu Âu và châu Á. Tuy nhiên, năm nay, chỉ số này đã giảm 10% và đang đối mặt với tháng tồi tệ nhất kể từ 2022.

Nguyên nhân chính đến từ các chính sách thương mại mang tính bảo hộ mạnh mẽ của ông Trump, điển hình là các đợt áp thuế với quy mô và tần suất bất ngờ. Những động thái này gây bất ổn cho giới doanh nghiệp, ảnh hưởng đến dự báo tăng trưởng và làm giảm kỳ vọng đầu tư vào Mỹ.

Theo khảo sát của Bank of America, số lượng nhà đầu tư toàn cầu muốn giảm nắm giữ cổ phiếu Mỹ đang ở mức cao kỷ lục kể từ năm 2001. 73% số người tham gia khảo sát cho rằng “thời kỳ đỉnh cao” của sự vượt trội đầu tư tại Mỹ đã qua.

Các chiến lược gia tài chính cho biết dù căng thẳng thương mại có hạ nhiệt, nhưng thiệt hại về niềm tin đã xảy ra và khó có thể đảo ngược hoàn toàn. Hình ảnh “thiên đường đầu tư” của Mỹ đã không còn như xưa.

Các nhà phân tích cho biết thuế quan của Tổng thống Donald Trump đã trở thành chất xúc tác chấm dứt kỷ nguyên chủ nghĩa ngoại lệ của Hoa Kỳ, thúc đẩy các nhà đầu tư hướng đến các thị trường ở châu Âu. 

Nhà đầu tư quốc tế đang chuyển dòng tiền đi đâu?

Các nhà đầu tư đang tìm kiếm cơ hội tại châu Âu, Trung Quốc và các thị trường ngoài nước Mỹ. Ba yếu tố chính đã góp phần dịch chuyển dòng tiền, theo chuyên gia của Invesco.

Thứ nhất là sự trỗi dậy của trí tuệ nhân tạo ngoài Mỹ, như mô hình AI DeepSeek từ Trung Quốc – một đối thủ đáng gờm với ChatGPT. Thứ hai là châu Âu đang tăng chi tiêu quốc phòng, đặc biệt sau khi Mỹ giảm hỗ trợ cho Ukraine. Thứ ba là sự bất định trong cách Mỹ triển khai chính sách thuế quan khiến nhiều nhà đầu tư mất kiên nhẫn.

Khảo sát gần đây từ Hiệp hội các nhà đầu tư cá nhân Mỹ cho thấy hơn 50% nhà đầu tư tỏ ra bi quan về thị trường chứng khoán Mỹ suốt 8 tuần liên tiếp. Một số công ty quản lý tài sản đang ghi nhận xu hướng tăng phân bổ cổ phiếu ra quốc tế, điều ít thấy trong suốt 15 năm qua.

Sự kết hợp giữa phát triển công nghệ ngoài Mỹ, xu hướng phi toàn cầu hóa và nỗi lo về tác động tiêu cực từ thuế quan đang thúc đẩy nhà đầu tư đa dạng hóa danh mục thay vì chỉ “trông cậy” vào phố Wall như trước.

Đồng USD yếu đi, giá vàng tăng vọt – tín hiệu từ giới đầu tư

Khi niềm tin vào thị trường Mỹ lung lay, các nhà đầu tư bắt đầu đổ xô vào tài sản an toàn như vàng. Giá vàng đã tăng gần 27% kể từ đầu năm, vượt mọi kỷ lục trong quá khứ. Vàng hiện là khoản đầu tư “đông người nhất” tháng 4, thay thế các cổ phiếu công nghệ đình đám như nhóm "Magnificent Seven".

Cùng lúc, đồng USD đang yếu dần. Chỉ số USD Index vừa trải qua tuần giảm sâu nhất kể từ 2022. Đồng Euro đã đạt giá trị cao nhất so với USD trong hơn 3 năm. Các chuyên gia của Goldman Sachs cho rằng nếu thuế quan tiếp tục làm suy giảm lợi nhuận doanh nghiệp và thu nhập người tiêu dùng Mỹ, thì đồng USD sẽ còn mất giá hơn nữa.

Lãi suất trái phiếu chính phủ Mỹ tăng, kết hợp với USD yếu, là dấu hiệu cho thấy thị trường đang mất dần lòng tin vào chính sách kinh tế dưới thời Trump.

Trung Quốc và châu Âu đang “lên ngôi” thay Mỹ?

Trong khi Mỹ mất dần sức hấp dẫn, Trung Quốc và châu Âu đang tận dụng thời cơ. Trung Quốc ghi nhận nhiều đột phá công nghệ với Huawei, BYD – đối thủ cạnh tranh trực tiếp với Tesla. Chính phủ Trung Quốc cũng đang mở rộng hỗ trợ cho khu vực tư nhân, tạo ra môi trường đầu tư hấp dẫn hơn.

Châu Âu, mặt khác, đã bắt đầu chi tiêu ngân sách công quy mô lớn, điều từng bị coi là “kiêng kỵ”. Các nhà đầu tư quốc tế giờ đây có thêm lựa chọn để phân bổ vốn, thay vì chỉ phụ thuộc vào thị trường Mỹ.

Một chuyên gia từ Barclays nhận định: “Gần 20 năm qua, Mỹ hưởng lợi từ dòng vốn đều đặn chảy vào các tài sản bằng USD. Nhưng giờ mọi chuyện đang thay đổi.” Khi các nền kinh tế khác bắt đầu cải tổ và tăng trưởng, vị thế độc tôn của Mỹ không còn là điều hiển nhiên.

Mặc dù thị trường chứng khoán Mỹ vẫn là một lựa chọn quan trọng trong dài hạn, nhiều nhà đầu tư đang cẩn trọng hơn. JP Morgan dự báo xác suất xảy ra suy thoái toàn cầu trong năm nay lên tới 60%. Trong môi trường đầy bất ổn, việc phân bổ tài sản ra ngoài nước Mỹ là hướng đi được ưu tiên.

Chuyên gia từ Pictet Asset Management nhận định: “Nếu bạn là nhà đầu tư châu Âu, giờ bạn sẽ cân nhắc kỹ lưỡng trước khi rót vốn chiến lược vào Mỹ. S&P 500 không còn là lựa chọn duy nhất.”

Giới đầu tư đang trong giai đoạn tái cân bằng danh mục – bớt phụ thuộc vào Mỹ, nhiều hơn ở các khu vực khác. Đây là hệ quả trực tiếp từ chính sách thương mại mang tính đối đầu và khó đoán định của ông Trump, vốn đã phá vỡ trật tự kinh tế toàn cầu trong nhiều năm qua.