Tấm bản đồ của bà má Lái Thiêu chỉ đường cho bộ đội tiến về Sài Gòn ngày 30/4

Tại Hội thảo khoa học cấp quốc gia với chủ đề: “Đại thắng mùa Xuân 1975 với kỷ nguyên phát triển mới của dân tộc Việt Nam” ngày 20/4 tổ chức ở TP.HCM, Thượng tướng Nguyễn Huy Hiệu, nguyên Thứ trưởng Bộ Quốc phòng, cho biết trong hành trình về miền Nam chuẩn bị cho chiến dịch Hồ Chí Minh lịch sử, ông nhớ mãi một “bà má miền Nam” ở Lái Thiêu mà ông gặp những ngày cuối tháng 4.

Đầu mùa khô năm 1975, ông là Trung đoàn trưởng Trung đoàn 27, thuộc Sư đoàn 30B, Quân đoàn 1 - Binh đoàn Quyết Thắng. Trung đoàn hành quân từ Tam Điệp vào Đông Hà tập kết để dự bị cho giải phóng Huế và Đà Nẵng.

Nhưng vào đến Huế ngày 26/3/1975, diễn biến chiến dịch quá nhanh, địa phương này đã được giải phóng, đến bán đảo Sơn Trà ngày 29/3 cũng được giải phóng. Trung đoàn được lệnh quay ra Đông Hà, vượt đèo Ang Bun (phía Tây Thừa Thiên Huế), tập kết chuẩn bị vào Đồng Xoài.

Mùa khô, khu vực này đất bazan bụi mù mịt. Cán bộ, chiến sĩ ngồi trên xe bị bụi phủ kín chỉ còn đôi mắt. Khi đến đèo Ang Bun, Trung đoàn 27 nhận được bức điện ký tên Hai Văn (Đại tướng Võ Nguyên Giáp): “Thần tốc, thần tốc hơn nữa, tranh thủ từng giờ từng phút, táo bạo hơn nữa, xốc tới quyết giải phóng miền Nam”.

Cả đơn vị phấn khởi, hành quân suốt ngày đêm. Bộ đội chỉ ăn lương khô, gạo rang và thịt hộp, chỗ nào có suối thì dừng lại nấu cơm. 12 ngày đêm hành quân, Trung đoàn tập kết tại Đồng Xoài (Bình Phước hiện nay) để chuẩn bị cho chiến dịch Hồ Chí Minh lịch sử.

Sáng 26/4, bắt đầu tiến công vào Tân Uyên và tới tối 29/4, Trung đoàn 27 đã tới khu vực Búng, cách Lái Thiêu (Bình Dương) 10km.

Đường tối mịt mù. Theo quy định của Mặt trận với cơ sở nằm vùng, nếu ta hô “Hồ Chí Minh” mà được đáp lại “Muôn năm” thì đúng là cơ sở cách mạng của ta.

“Khoảng 19 giờ đêm 29, tôi và một đồng đội cùng tổ trinh sát men theo bìa rừng gần nghĩa địa và phát hiện một căn nhà lá đơn sơ với ánh đèn lúc sáng lúc mờ. Tôi phán đoán đây có thể là cơ sở của cách mạng và cùng tổ trinh sát tiếp cận, cho trinh sát hô ‘Hồ Chí Minh’ 3 lần.

Lát sau, có một bà má nhẹ nhàng ra mở cửa, đáp lại: ‘Muôn năm’. Tôi khẳng định đúng là cơ sở của ta rồi và cho trinh sát bố trí vòng ngoài bảo vệ, tôi cùng một đồng đội vào trong” , ông Hiệu nhớ lại khoảng khắc đêm 29/4/1975.

Vào nhà, căn nhà rất đơn sơ với ngọn đèn dầu đặt trên bàn. Bà má và 2 đứa em, đứa 16 tuổi, đứa 14 tuổi ngồi hai bên.

Ông nói: "Chúng con thưa má, con là quân giải phóng Miền Nam Việt Nam. Ngày mai đơn vị chúng con có nhiệm vụ tiến công từ Búng qua Lái Thiêu đánh chiếm cầu Vĩnh Bình và tiến công chiếm Bộ Tư lệnh thiết giáp ở Gò Vấp. Nếu má có thông tin gì xin cung cấp giúp chúng con".

Má nhìn bảng đồ chỉ huy của ông Hiệu đưa và nói “ má không rành ”. Rồi má vào buồng lấy ra một một bảng đồ viết tay với nét chữ rất đẹp, ghi kỹ càng từng chi tiết.

Ông kể sau này ông mới biết má là giảng viên dạy tiếng Pháp ở Sài Gòn, là cơ sở cách mạng. Tên của má là Huỳnh Thị Sáu (thường gọi là Sáu Ngẫu).

Chỉ chi tiết cho chúng tôi trên bản đồ của má, má nói cách đây khoảng 5 km là trại Huỳnh Văn Lương, có khoảng 2.000 hạ sĩ quan và một đại tá chỉ huy.

Rồi má dặn: “Ngày mai tiến công vào trại này, các con không cần đánh mà nhanh chóng kêu hàng, họ sẽ hàng. Nhưng các con phải đánh thật nhanh, chiếm cho được Lái Thiêu, chiếm cầu Vĩnh Bình.

Má nói cầu Vĩnh Bình lúc đó là điểm cuối cùng tử thủ của họ, có dây thép gai chằng chịt và hệ thống thùng phuy cản bước tiến của quân ta. Nếu không chiếm được cầu thì sẽ không vào được Sài Gòn. Có một đường khác đi vào Sài Gòn lúc đó là đường sắt Lái Thiêu, nhưng má bảo "xe tăng các con không đi được".

" Rồi má nói ngày mai má và 2 đứa con sẽ ngồi trên xe tăng dẫn đường cho chúng tôi đánh để tiến vào Gò Vấp. Nhưng tôi không đồng ý. Tôi động viên: 'Má đã già, các em còn nhỏ. Đánh xong chúng con sẽ về cảm ơn má”, ông Hiệu kể lại.

Theo lời má Sáu, đúng 4 giờ 30 phút sáng 30/4/1975, Trung đoàn 27 của ông Hiệu bắt đầu tiến công bằng cơ giới. Trung đoàn 27 theo đúng chỉ dẫn của má, một tiểu đoàn luồn sẵn vào Lái Thiêu, phát hiện xe tăng địch, bắn cháy 3 chiếc, bắt sống một “vua chiến trường” - pháo tự hành M107.

Khó nhất như má Sáu nói, là đánh vào cầu Vĩnh Bình. Địch kháng cự quyết liệt, Trung đoàn 27 phải dùng toàn bộ hỏa lực để chế áp, đến 9h sáng thì chiếm được cầu Vĩnh Bình, lực lượng cơ giới làm chủ cây cầu, khơi thông đường sang Gò Vấp.

Đến gần 10h sáng 30/4, Trung đoàn 27 chiếm được Bộ Tư lệnh thiết giáp tại quận Gò Vấp, chiếm và tiếp quản 13 căn cứ lục quân và công sở. Đặc biệt, có một bệnh viện với khoảng 400 thương binh, bệnh nhân. Ông Hiệu làm việc với các bác sĩ, yêu cầu điều trị cho các thương binh quân giải phóng đưa vào.

Hoàn thành nhiệm vụ, ông Hiệu giữ lời hứa quay lại Lái Thiêu thăm và cảm ơn má Sáu cùng bà con.

“Khi đó, tôi xúc động vô cùng hình ảnh người dân Lái Thiêu đứng dọc hai bên đường, vẫy cờ hoa, tung hô và mang rất nhiều trái cây đặc sản vốn có trong vườn của bà con như sầu riêng, măng cụt, chôm chôm tặng quân giải phóng. Các má mang trái cây chất đầy lên 3 xe để anh em về chia cho bộ đội”, ông Hiệu xúc động.

Ông cùng cho biết hình ảnh má Sáu và tấm bản đồ viết tay rất đẹp sau này là nguyên mẫu mà nhạc sĩ Văn Thành Nho đã sáng tác bài hát “Tấm bản đồ má trao”- bà má tham mưu của Trung đoàn 27 trong trận đánh cuối cùng.