"Siết" thuế người nổi tiếng bán hàng qua mạng

17 cá nhân là người nổi tiếng chưa nộp thuế

Theo thông tin từ Chi cục Thuế khu vực II (TP.HCM), tính đến hết quý 1/2025, đơn vị đã khai thác dữ liệu và thực hiện thanh kiểm tra trong 560.898 tổ chức, hộ, cá nhân kinh doanh thương mại điện tử (TMĐT), với kết quả có 19.208 hộ kinh doanh vi phạm với tổng số thuế truy thu, xử phạt 151 tỉ đồng. Đồng thời, cơ quan thuế cũng rà soát, kiểm tra trên 6 sàn TMĐT lớn với 4.793 doanh nghiệp (DN); tổng số thuế truy thu, xử lý vi phạm 3,49 tỉ đồng; kiểm tra 565 cá nhân (chiếm 11,01% trên tổng số 5.133 mã số thuế - MST) chưa đăng ký hoạt động kinh doanh TMĐT và truy thu, xử lý vi phạm 2,1 tỉ đồng…

Đáng chú ý, cơ quan thuế đã mời 17 cá nhân là người nổi tiếng, người có sức ảnh hưởng trên nền tảng số (KOL) có thu nhập từ hoạt động TMĐT, thu nhập từ tiền lương, tiền công do nhiều nơi chi trả chưa thực hiện kê khai thuế, quyết toán thuế, nộp thuế đầy đủ. Tổng số thuế truy thu đạt hơn 11,4 tỉ đồng, tiền chậm nộp và tiền phạt 3,56 tỉ đồng. Thời gian tới, Chi cục Thuế khu vực II sẽ tiếp tục rà soát, kiểm tra các tổ chức, cá nhân kinh doanh TMĐT có doanh thu trên 100 triệu đồng từ dữ liệu cung cấp của 6 sàn TMĐT; tiếp tục thực hiện kiểm tra thuế đối với các KOL có thu nhập phát sinh từ hoạt động TMĐT, thu nhập từ tiền lương, tiền công do nhiều nơi chi trả chưa kê khai thuế, quyết toán thuế, nộp thuế đầy đủ. Cùng lúc, chủ động phối hợp với các ngân hàng thương mại trên địa bàn xác minh thông tin về tài khoản của các đối tượng tham gia kinh doanh trên nền tảng kinh tế số là các cá nhân trong nước có cung cấp dịch vụ xuyên biên giới phát sinh nhận tiền, doanh thu từ các tổ chức nước ngoài.

Trước đó, tại hội nghị triển khai nhiệm vụ ngành thuế năm 2025, Chi cục Thuế khu vực II cho biết đơn vị đã thành lập tổ khai thác danh sách các cá nhân là người nổi tiếng, người sáng tạo nội dung (các YouTuber, TikToker, KOC, KOS, KOL) và các cá nhân bán hàng livestream trên các nền tảng mạng xã hội như Facebook, TikTok, YouTube... để thực hiện kiểm tra tính tuân thủ pháp luật thuế. Cơ quan thuế cũng đã ban hành kế hoạch kiểm tra thuế đối với các cá nhân là những người nổi tiếng, các KOL có thu nhập phát sinh từ hoạt động TMĐT, thu nhập tiền lương, tiền công. Đợt 1, cơ quan thuế làm thí điểm 35 cá nhân là nghệ sĩ, người nổi tiếng, nhiều người đã kê khai và nộp hơn 1 tỉ đồng/người…

Chuyên gia về thuế, luật sư Trần Xoa cho hay việc rà soát, kiểm tra và truy thu, xử phạt với số tiền thuế hàng trăm tỉ đồng đối với DN, cá nhân và hộ kinh doanh TMĐT như trong quý đầu năm nay là khá lớn. Thực tế các hoạt động kinh doanh qua các nền tảng số, sàn TMĐT ngày càng phát triển, nhưng trước đây số thuế thu được chưa nhiều. Có nhiều hộ, cá nhân kinh doanh không đăng ký kê khai thuế, khai báo thấp… Đặc biệt, giới nghệ sĩ, các YouTuber, TikToker hay những KOL ngày càng nhiều. Đáng kể, có những vụ livestream bán hàng được công bố doanh thu vài chục đến cả trăm tỉ đồng. Do vậy, doanh thu hoạt động kinh doanh trên mạng nói chung rất lớn, khi cơ quan thuế kiểm tra, rà soát thì đây là một nguồn thu cao cho ngân sách nhà nước.

Nên công khai tên người nổi tiếng trốn thuế

Theo luật sư Nguyễn Đức Nghĩa, Phó giám đốc Trung tâm hỗ trợ DN nhỏ và vừa, thuộc Hội DN TP.HCM (HUBA), từ trước đến nay, nguyên tắc là người nộp thuế tự kê khai, tự nộp nhưng có tình trạng không tự giác thực hiện. Hơn nữa, với số lượng lớn cá nhân, hộ kinh doanh bán hàng online, cơ quan thuế cũng không thể kiểm tra được. Do vậy, quy định từ đầu tháng 4, các sàn TMĐT, nền tảng số phải khai, nộp thuế thay người bán trên các nền tảng này trước hết làm giảm đầu mối thực hiện, dễ quản lý. Bên cạnh đó, các sàn TMĐT, nền tảng số đều có thông tin, dữ liệu về các hộ, cá nhân kinh doanh đầy đủ. Đồng thời, đây là các tổ chức có công nghệ, kiến thức hiểu biết về thuế để thực hiện kê khai, nộp thuế cho người bán. "Như vậy cùng với việc kiểm tra của cơ quan thuế đối với những người nổi tiếng, các KOL thì sẽ đảm bảo được nguyên tắc của chính sách thuế là công bằng. Dù bất kỳ ai, khi có thu nhập đến ngưỡng chịu thuế theo quy định là phải thực hiện nghĩa vụ nộp thuế. Đặc biệt những người nổi tiếng, có ảnh hưởng trong xã hội thì càng phải gương mẫu thực hiện nghĩa vụ của mình mới đúng", luật sư Nguyễn Đức Nghĩa cho hay.

ẢNH: ĐÀO NGỌC THẠCH

Luật sư Trần Xoa phân tích, với việc áp dụng công nghệ như các phần mềm thì dữ liệu, danh sách DN, hộ kinh doanh và cá nhân có hoạt động kinh doanh TMĐT ngày càng được tổng hợp nhanh chóng, đầy đủ hơn. Đây là cơ sở để cơ quan thuế sàng lọc, rà soát và thực hiện thu thuế theo quy định. Thậm chí, nguồn thông tin này cũng sẽ giúp cơ quan thuế tham khảo thêm đến các nhóm ngành khác có liên quan. Chẳng hạn, từ danh sách của các nền tảng số như đặt thức ăn, shipper thì có thể liên quan đến những hộ kinh doanh, cá nhân chỉ bán hàng trực tiếp trong các khu vực hẻm hay thậm chí tại nhà mà không đăng ký kê khai thuế… Từ đó, cơ quan thuế có nhiều dư địa để thực hiện giám sát và gia tăng sắc thu từ thuế TMĐT. Quan trọng hơn, theo ông Trần Xoa, nếu phát hiện sai phạm và có xử phạt, truy thu thuế thì cơ quan quản lý có thể công bố rõ danh tính. Chỉ như vậy mới có tác dụng khiến các cá nhân khác tự giác hơn trong việc tuân thủ nghĩa vụ thuế.

Luật sư Trần Xoa nhấn mạnh: Kiểm tra thuế và công bố tin xử lý sai phạm là rất cần thiết để mang tính răn đe, nhất là với những người nổi tiếng, các KOL thường xuyên livestream, quảng cáo bán hàng qua mạng. Việc này cũng tương tự như cơ quan thuế đã liên tục nêu tên các DN nợ thuế. "Trách nhiệm của những người nổi tiếng rất lớn vì nhiều người tiêu dùng tin tưởng, nên thường quảng cáo lố, thậm chí tiếp tay để phát tán hàng dỏm, hàng nhái. Tăng cường kiểm tra nghĩa vụ tuân thủ về thuế vừa đảm bảo tính công bằng cho tất cả người nộp thuế vừa cũng có thể góp phần hạn chế được tình trạng gian dối, gian lận trong các hoạt động kinh doanh trên mạng", ông Trần Xoa nêu quan điểm.