Tưởng nốt ruồi lành, hóa ra ung thư hắc tố da
Bà K.T.P (54 tuổi, Hà Nội) phát hiện một nốt đen nhỏ ở gan bàn chân, không đau, không ngứa. Nghĩ là nốt ruồi lành tính, bà chủ quan không đi khám. Chỉ sau ba tháng, vùng tổn thương loét rộng, lan nhanh, gây đau đớn và khó đi lại.
Ban đầu, bà P. đến một phòng khám tư và được xử lý như u lành, không sinh thiết. Tuy nhiên, vết mổ không lành, xuất hiện thêm hai nốt mới tại vết khâu cũ. Sau nhiều lần điều trị không hiệu quả, bà chuyển sang tự chữa bằng cách đốt điện và dùng thuốc không rõ nguồn gốc, khiến tổn thương lan rộng và nhiễm trùng nặng.
Chỉ khi gan bàn chân bị tổn thương gần như toàn bộ, bà mới đến khám tại bệnh viện chuyên khoa da liễu. Kết quả sinh thiết xác định bà mắc ung thư hắc tố da (melanoma) – dạng ung thư da ác tính, tiến triển nhanh và có nguy cơ di căn cao.
Giữ lại bàn chân nhờ phẫu thuật tạo hình vạt ngược dòng
Sau nhiều vòng chuyển viện, bà P. được tiếp nhận tại Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương. Tổn thương vùng gan chân đã rộng tới 8x8 cm, đe dọa chức năng vận động.
TS. Dương Mạnh Chiến, chuyên gia phẫu thuật tạo hình, cho biết: “Gan bàn chân là vùng chịu lực chính khi vận động, nên rất khó tạo hình. Nếu xử lý không đúng kỹ thuật, bệnh nhân có thể phải cắt cụt bàn chân”.
![]() |
Kíp bác sĩ phẫu thuật cho bệnh nhân. |
Ê-kíp bác sĩ đã thực hiện phẫu thuật tạo hình vạt ngược dòng gan chân – một kỹ thuật chuyên sâu, sử dụng vạt da ở vùng vòm chân (ít chịu lực) để che phủ tổn thương, đảm bảo chức năng đi lại cho bệnh nhân. Sau 3 ngày, vạt da hồi phục tốt, vết mổ khô, không hoại tử. Bệnh nhân phục hồi vận động nhanh chóng.
ThS. Nguyễn Ngọc Linh nhấn mạnh: “Nhờ phát hiện và can thiệp đúng thời điểm, chức năng vận động của bệnh nhân gần như được bảo tồn hoàn toàn”.
Đừng chủ quan với nốt ruồi lạ
Ung thư hắc tố da (melanoma) là một trong những loại ung thư da ác tính nguy hiểm nhất. Bệnh khởi phát từ tế bào sắc tố da, thường gặp ở các vùng da tiếp xúc ánh nắng (như mặt, cánh tay) nhưng cũng có thể xuất hiện ở gan bàn chân – nơi ít ai để ý.
Bác sĩ Chiến nhấn mạnh: “Melanoma là ung thư bắt nguồn từ tế bào sắc tố, thường gặp ở vùng da tiếp xúc nhiều với ánh sáng. Tuy nhiên, gan bàn chân – vùng ít ai để ý – lại là nơi rất dễ bỏ sót. Nốt lạ tại đây có thể bị nhầm với chai chân, mắt cá, hạt cơm. Đặc biệt, melanoma không đáp ứng với hóa trị hay xạ trị như nhiều loại ung thư khác. Vì vậy, phẫu thuật cắt bỏ triệt để từ đầu là yếu tố sống còn. Diện cắt an toàn cần rộng gấp 10 lần độ dày khối u. Việc đốt, chọc, cắt bỏ mà không sinh thiết, hoặc trì hoãn điều trị có thể khiến tế bào ung thư lan rộng và di căn nhanh chóng”.
Theo TS. Dương Mạnh Chiến, dấu hiệu của một nốt ruồi ác tính bao gồm:
Hình dạng bất đối xứng, bờ viền không đều
Màu sắc thay đổi bất thường (đen, nâu, đỏ…)
Kích thước lớn hơn 6mm
Phát triển nhanh, có thể loét, chảy máu
Cảm giác ngứa, rát, khó chịu
Đặc biệt, melanoma không nhạy với hóa trị hay xạ trị, vì vậy phẫu thuật triệt để ngay từ đầu là yếu tố then chốt. Việc cắt bỏ không triệt để, tự ý đốt, cắt nốt ruồi tại nhà có thể khiến tế bào ung thư phát tán, di căn nhanh đến hạch, phổi, gan, não…
Các chuyên gia cảnh báo: "Melanoma có thể bị nhầm với nốt ruồi lành hoặc chai chân. Tuy nhiên, nếu chủ quan, bệnh có thể lan rộng và đe dọa tính mạng".
Khi nào cần đi khám nốt ruồi?
Để phòng ngừa ung thư hắc tố, người dân cần:
Theo dõi sự thay đổi bất thường của nốt ruồi, đốm sắc tố trên da
Không tự ý cắt, chọc, đốt nốt ruồi khi chưa được chẩn đoán
Khám chuyên khoa da liễu hoặc ung bướu nếu có nghi ngờ
Tránh tiếp xúc lâu dài với ánh nắng mà không có biện pháp bảo vệ da