"Hiện chỉ có Tân Hoàng Minh chưa trả được nợ trái phiếu"

Tại phiên chất vấn và trả lời chất vấn chiều 8/6, đại biểu Trương Trọng Nghĩa (TP HCM) cho biết, theo Bộ trưởng Bộ Tài chính, mục tiêu tới năm 2025, quy mô thị trường trái phiếu đạt 25% GDP, nhưng tới cuối 2021 đã đạt hơn 18% GDP (gần 51 tỷ USD). Nếu so với năm 2018, quy mô phát hành trái phiếu doanh nghiệp đã tăng ba lần so với năm 2021.

"Phải chăng vừa qua đã có sự buông lỏng, và như cảnh báo của Bộ trưởng là không hiệu quả?", ông Nghĩa nói. 

Đại biểu này cũng dẫn chứng, vừa qua Thanh tra của Bộ sau thanh tra 358 doanh nghiệp phát hành trái phiếu thì 57 doanh nghiệp thua lỗ, 45 doanh nghiệp có hệ số nợ trên vốn chủ sở hữu lớn hơn 10.

Bên cạnh đó, trong số 20 doanh nghiệp bất động sản phát hành trái phiếu nhiều nhất năm vừa qua, có doanh nghiệp phát hành gấp chục lần vốn chủ sở hữu. Có doanh nghiệp bất động sản phát hành lãi suất cao, gần 13%; có doanh nghiệp có vốn chủ sở hữu 153 tỷ nhưng phát hành tới 7.200 tỷ đồng, tương đương với tỷ lệ phát hành trên vốn chủ sở hữu là 47 lần. Có công ty phát hành 7.700 tỷ đồng trái phiếu nhưng vốn chủ sở hữu chỉ 270 tỷ đồng, tỷ lệ phát hành trên vốn chủ sở hữu là 28 lần.

Theo ông Nghĩa, có hai việc cần phải làm. Thứ nhất và quan trọng nhất là cần có giải pháp quản lý sao cho 51 tỷ USD trái phiếu doanh nghiệp tồn đọng không phát sinh hậu quả tiêu cực như khủng hoảng nhà đất của nhiều năm trước đây. Điều này có liên quan đến ngành ngân hàng, vừa rồi Thống đốc Ngân hàng Nhà nước đã chỉ đạo thanh tra các ngân hàng đầu tư trái phiếu doanh nghiệp. Việc thứ hai ông Nghĩa cho rằng cần giải pháp cho tương lai.

Trả lời đại biểu, Bộ trưởng Tài chính Hồ Đức Phớc dẫn số liệu của Ủy ban chứng khoán và vụ Tài chính Ngân hàng cho biết, trái phiếu doanh nghiệp tương đương 15% GDP.

"Vấn đề đại biểu băn khoăn từ trước đến giờ trái phiếu doanh nghiệp này có trả được nợ không? Chỉ trừ trường hợp Tân Hoàng Minh hiện nay chưa trả được nợ khi bị hủy giao dịch, còn các doanh nghiệp khác đến hạn đều trả được nợ, nghĩa là dòng trái phiếu doanh nghiệp vẫn trung chuyển một cách bình thường", ông Phớc khẳng định.

Cũng theo Bộ trưởng Hồ Đức Phớc, là cơ quan hành pháp, Bộ Tài chính phải thực hiện theo đúng Luật Chứng khoán và Nghị định 153. Trái phiếu phát hành riêng lẻ thì cơ quan Nhà nước gần như không cấp phép và không quản lý, doanh nghiệp có quyền tự do kinh doanh, nên trái phiếu sẽ do doanh nghiệp phát hành, vay trả, các cơ quan không can thiệp. Chỉ khi thấy bất thường thì mới đặt vấn đề cơ quan Nhà nước phải quản lý.

Ngoài ra, Luật Chứng khoán cũng không đưa ra điều kiện phát hành, cần doanh nghiệp có lãi hay cần có tài sản đảm bảo. Do đó, trong nghị định 153 cũng không thể quy định được điều kiện phát hành.

"Doanh nghiệp phát hành trái phiếu, sau đó thì sẽ có trách nhiệm trả lại tiền, nhưng phải phát hành đúng trình tự, quy định của pháp luật. Vụ việc vừa rồi chúng ta xử lý là những trường hợp phát hành không đúng quy định", ông Phớc nói.