Tương lai, ai cũng có thể là chủ của AI

Theo Microsoft, mô hình mới này được gọi là “công ty tiên phong” (frontier firm), nơi mỗi người lao động đều trở thành một "ông chủ tác nhân" (agent boss), chịu trách nhiệm xây dựng, giao việc và quản lý các tác nhân AI để tối đa hóa hiệu quả công việc.

Ông Jared Spataro, lãnh đạo cấp cao tại Microsoft, nhận định: "Từ phòng họp ban lãnh đạo đến tuyến đầu sản xuất, mọi người đều phải suy nghĩ như CEO của một startup được vận hành bởi AI". Theo ông, đây là xu hướng tất yếu, tạo nên sự chuyển đổi mạnh mẽ về cách tổ chức vận hành trong vòng 5 năm tới.

Trong báo cáo thường niên Work Trend Index mới nhất, Microsoft dự đoán mô hình "công ty tiên phong" sẽ trải qua ba giai đoạn phát triển rõ rệt: đầu tiên, nhân viên được hỗ trợ bởi trợ lý AI cá nhân; tiếp theo đó, AI đảm nhận các nhiệm vụ chuyên sâu như một "đồng nghiệp kỹ thuật số" và cuối cùng, con người chỉ giữ vai trò điều hướng, giám sát tổng thể, trong khi AI xử lý toàn bộ công việc cụ thể hằng ngày.

Ảnh: AFP

Ví dụ trong lĩnh vực chuỗi cung ứng, Microsoft cho rằng AI có thể tự động xử lý toàn bộ công việc kho vận, giúp con người tập trung vào điều phối chung và phát triển quan hệ với đối tác.

Tuy nhiên, bên cạnh lợi ích về năng suất và hiệu quả, các chuyên gia cũng cảnh báo nguy cơ AI sẽ gây ra tình trạng mất việc làm trên diện rộng. Một báo cáo quốc tế về an toàn AI do chính phủ Anh tài trợ gần đây chỉ rõ nhiều người lao động có thể mất việc nếu các tác nhân AI đủ mạnh để thay thế hoàn toàn vai trò của họ.

Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF) ước tính khoảng 60% công việc tại các nền kinh tế phát triển như Mỹ và Anh sẽ chịu ảnh hưởng bởi AI, trong đó khoảng một nửa số công việc này đối diện nguy cơ chịu tác động tiêu cực. Viện Tony Blair (Anh) cũng dự báo AI có thể thay thế đến 3 triệu việc làm tại Anh, dù số việc làm mất đi thực tế được bù đắp phần nào nhờ những vị trí mới do AI tạo ra.

Tiến sĩ Andrew Rogoyski, Giám đốc Viện AI Lấy con người làm trung tâm thuộc Đại học Surrey (Anh), đánh giá các doanh nghiệp sẽ khó cưỡng lại sức hấp dẫn từ việc ứng dụng AI để cắt giảm nhân sự, tiết kiệm chi phí và nâng cao hiệu suất. Tuy nhiên, ông cũng cảnh báo sự phụ thuộc quá mức vào trí tuệ nhân tạo có thể khiến lãnh đạo doanh nghiệp đánh mất khả năng sáng tạo, mất kết nối với khách hàng, đối tác, vốn là những yếu tố quan trọng để duy trì sự phát triển và khả năng đổi mới lâu dài.