Sau khi dỡ khoai tây lên khỏi mặt đất, ông Trần Văn Ba (xóm 11, thị trấn Diễn Thành, Diễn Châu, Nghệ An) cầm chổi, đi dọc theo hàng, quét sạch lớp cát bám ngoài củ. Những củ khoai tây to, kích cỡ khá đồng đều, nổi bật trên nền cát thẫm.
"Vụ khoai tây năm nay năng suất khá, trung bình 1 sào (500m2) cho thu hoạch hơn 1,5 tấn. Gia đình tôi trồng 4,5 sào, ước đạt 7 tấn", ông Ba cho hay.

Ông Ba dùng chổi quét cát, làm sạch củ khoai tây trước khi đóng bao vận chuyển lên bờ cho đơn vị liên kết đến thu mua (Ảnh: Hoàng Lam).
Toàn bộ số khoai tây này được trồng theo hình thức liên kết giữa nông dân, hợp tác xã dịch vụ nông nghiệp của địa phương và đơn vị thu mua. Nông dân thu hoạch đến đâu, được bao tiêu sản phẩm đến đó, không phải lo đầu ra.
Với giá thu mua tại chỗ 8.000 đồng/kg, gia đình ông Ba thu hơn 50 triệu đồng/vụ khoai tây kéo dài 3 tháng.
Theo ông Ba, trước đây, phần diện tích đất cát này, nông dân xóm 11 dùng để trồng lạc. Từ năm 2023, họ chuyển sang trồng khoai tây liên kết. Nam nông dân này cho rằng, so với lạc, trồng khoai tây năng suất và hiệu quả kinh tế cao hơn hẳn.
"Trên cùng một đơn vị diện tích, nếu trồng một vụ lạc sẽ mất đến 5 tháng, trong khi trồng khoai tây chỉ mất 3 tháng. Nếu so với thời gian trồng lạc, chúng tôi có thể trồng một vụ khoai tây và một vụ ngô (ngô sinh khối để phục vụ chăn nuôi hoặc ngô bao tử)", ông Ba tính toán.

Trồng khoai tây liên kết, nông dân không phải lo đầu ra cho sản phẩm (Ảnh: Hoàng Lam).
Bà Vũ Thị Hoa (xóm 11, thị trấn Diễn Thành) cũng trồng 1 sào khoai tây, thu hoạch ước tính gần 2 tấn củ. Năm nay củ khoai tây to, đều, tròn, đơn vị liên kết đánh giá cao. Mặc dù giá thu mua có thấp hơn năm ngoái nhưng người trồng khoai tây có lãi hơn trồng các loại nông sản khác.
Bà Hoa cho biết, cây khoai tây kháng sâu bệnh tốt, công chăm sóc ít hơn trồng lạc. Người trồng khoai tây lo ngại nhất là sương muối và con rầy nâu phá hoại, cần phát hiện sớm và có phương án xử lý kịp thời.
Ngoài thị trấn Diễn Thành, "khoai tây liên kết" được trồng nhiều tại các xã Diễn Phong, Diễn Kỷ, Diễn Trung... (huyện Diễn Châu). Trong đó, xã Diễn Phong có diện tích trồng khoai tây lớn nhất huyện, với 30ha.
Theo ông Quế Văn Duyên, Giám đốc Hợp tác xã nông nghiệp Diễn Phong, khoai tây phù hợp thổ nhưỡng địa phương và cho hiệu quả khá cao. Với hình thức trồng liên kết, đơn vị thu mua sẽ đảm bảo hoàn toàn đầu ra cho nông dân. Tất nhiên, đổi lại, người trồng và các hợp tác xã nông nghiệp phải tuân thủ nghiêm ngặt về quy trình trồng, chăm sóc, đảm bảo sản phẩm sạch và an toàn.

Khoai tây được mùa, giá ổn định giúp nông dân có thu nhập khá hơn so với các cây trồng khác (Ảnh: Lê Hiếu).
Ông Lê Thế Hiếu, Phó Trưởng Phòng Nông nghiệp và Môi trường huyện Diễn Châu, cho biết, khoai tây là giống ngắn ngày, năng suất cao, là loại cây trồng chủ lực vụ đông xuân của huyện.
Kế hoạch ban đầu, cuối năm 2024, huyện Diễn Châu trồng khoảng 150ha. Tuy nhiên do thời tiết bất lợi, mưa kéo dài khiến nhiều diện tích khoai tây giống bị thối mầm. Cuối vụ khoai tây, toàn huyện chỉ có khoảng 80ha cho thu hoạch.
"Trong 80ha của toàn huyện có 65ha khoai tây liên kết, năng suất đạt 20-24 tấn/ha. Với giá thu mua trên dưới 8.000 đồng/kg, mỗi ha khoai tây thu khoảng 150 triệu đồng, trừ chi phí đầu tư phân bón, nhân công, người trồng khoai tây lãi 90-100 triệu đồng/ha", ông Hiếu cho hay.
Ông Hiếu cho rằng, so với các loại cây trồng khác như ngô, lạc, khoai lang, cây khoai tây có hiệu quả kinh tế cao hơn hẳn. Tuy nhiên, đây cũng là giống cây khá "khó tính", dễ tác động bởi thời tiết, sâu bệnh và chất đất. Việc mở rộng diện tích khoai tây đang được địa phương này xây dựng kế hoạch, phù hợp với cơ cấu giống và nhu cầu của đơn vị liên kết.