Người dùng thấp thỏm lo lộ hình ảnh nhạy cảm khi dùng camera giám sát

Thường trực nguy cơ lộ lọt hình ảnh từ camera giám sát

Sử dụng thường xuyên camera giám sát để theo dõi hoạt động tại cửa hàng và nhà riêng từ khoảng năm 2021 đến nay, mặc dù thấy rất tiện trong quản lý nhân viên và kịp thời hỗ trợ người nhà, song lúc nào chị H.T (Đống Đa, Hà Nội) cũng canh cánh nỗi lo có thể bị lộ lọt thông tin, hình ảnh của mình và người thân.

“Cũng do lo ngại chuyện bị lộ lọt thông tin hình ảnh nên tại nhà riêng, tôi lựa chọn ký hợp đồng cung cấp dịch vụ với đơn vị uy tín. Dẫu vậy, ở nhà mình, tôi vẫn chỉ lắp đặt thiết bị camera ở những vị trí ngoài cửa nhà, sân hay phòng khách, tuyệt đối không lắp trong phòng ngủ và những không gian riêng tư”, chị H.T chia sẻ.

Nỗi lo của chị H.T đang là nỗi lo chung của rất nhiều người, nhất là trong bối cảnh thiết bị camera giám sát được cung cấp trên thị trường Việt Nam thời gian qua vẫn chủ yếu là thiết bị không rõ nguồn gốc xuất xứ.

Hơn thế, không phải ai cũng may mắn như người dùng này, khi sử dụng camera giám sát không rõ nguồn gốc xuất xứ nhưng chưa phải đối mặt với việc bị lộ lọt hình ảnh riêng tư, cá nhân.

Trên toàn cầu, việc bảo mật thông tin từ các "mắt thần" cũng đang là một vấn đề nan giải. Thực tế, hàng loạt vụ việc lộ lọt dữ liệu nghiêm trọng đã xảy ra, từ việc hacker xâm nhập vào hệ thống camera của các bệnh viện, trường học đến việc phát tán trái phép hình ảnh riêng tư của người dùng.

Tại Việt Nam, việc giám sát hình ảnh vật lý từ xa qua các camera giám sát có kết nối Internet đã được nhiều cơ quan, tổ chức và người dân sử dụng.

Cùng với việc camera giám sát kết nối Internet ngày càng được dùng phổ biến tại Việt Nam, những năm gần đây, các cơ quan chức năng đã ghi nhận nhiều vụ lộ lọt thông tin cá nhân, dữ liệu hình ảnh camera riêng tư bị thu thập trái phép và tung lên mạng xã hội, gây bất an cho người sử dụng và làm ảnh hưởng không nhỏ đến an toàn, an ninh xã hội.

Đơn cử, năm 2020, theo một khảo sát, số camera không được cập nhật mật khẩu lên tới 70%. Vào năm 2023, một số hacker đã rao bán quyền truy cập camera tại Việt Nam, trong đó có những hệ thống lên hơn tới 100.000 camera; và số tiền bỏ ra chỉ khoảng 800.000 đồng để truy cập 15 camera…

Làm sao để sử dụng camera an toàn?

Dự báo về xu hướng tấn công mạng năm 2025, các chuyên gia dự báo các thiết bị IoT, nhất là những thiết bị bảo mật kém là một mục tiêu chính của các nhóm tấn công mạng.

Trao đổi với phóng viên VietNamNet hồi cuối tháng 2/2025, ông Vũ Ngọc Sơn, Trưởng ban Công nghệ, Hiệp hội An ninh mạng quốc gia cho rằng, cùng với tấn công có chủ đích – APT và tấn công bằng mã độc mã hóa dữ liệu tống tiền - ransomware nâng cấp,  tấn công thiết bị IoT cũng là một xu hướng tấn công mạng nổi bật trong năm nay.

“Camera an ninh sẽ là mục tiêu của tin tặc khi mà số lượng camera được lắp ráp ngày càng nhiều và phần lớn camera đều được kết nối Internet. Tấn công camera giúp hacker có nhiều thông tin nhạy cảm như hình ảnh, âm thanh, trong khi camera dù rất quan trọng nhưng lại không được bảo vệ như máy tính”, chuyên gia Vũ Ngọc Sơn phân tích.

Để giảm thiểu và phòng tránh rủi ro dữ liệu bị đánh cắp qua camera, các chuyên gia khuyến nghị người dùng lưu ý ưu tiên chọn sử dụng các thương hiệu camera nổi tiếng với chính sách bảo mật rõ ràng, minh bạch; tránh sử dụng các sản phẩm không rõ nguồn gốc hoặc xuất xứ không đáng tin cậy.

Khi lắp đặt và thiết lập camera lần đầu, người dùng nên thay đổi mật khẩu mặc định bằng một mật khẩu mạnh, gồm cả chữ hoa, chữ thường, số và ký tự đặc biệt. Bởi lẽ, mật khẩu bảo mật yếu sẽ tạo cơ hội cho hacker dễ dàng tấn công và xâm nhập vào hệ thống.

Các nhà sản xuất camera thường phát hành các bản vá bảo mật và nâng cấp phần mềm, bởi những bản cũ thường phát sinh lỗi. Do đó, người dùng cũng cần đảm bảo thiết bị luôn hoạt động ở phiên bản phần mềm mới nhất để tránh bị khai thác lỗ hổng bảo mật.

Bên cạnh đó, các chuyên gia cũng khuyến cáo: Nếu không cần theo dõi từ xa, người dùng hãy tắt chức năng truy cập qua Internet để giảm thiểu nguy cơ bị tấn công khi giám sát thiết bị ở những nơi công cộng.

Trường hợp sử dụng dịch vụ lưu trữ dữ liệu trên đám mây, người dùng nên chọn dịch vụ Cloud từ các nhà cung cấp uy tín có cam kết về bảo mật và tuân thủ các tiêu chuẩn an toàn quốc tế.

Đồng thời, lưu ý không đặt camera ở những vị trí có thể xâm phạm quyền riêng tư như phòng ngủ, phòng tắm. Điều này sẽ giúp bảo vệ cả an ninh lẫn quyền riêng tư cá nhân.

Trong quá trình sử dụng, người dùng cũng được khuyến cáo nên thường xuyên kiểm tra nhật ký truy cập để phát hiện các hoạt động đáng ngờ, từ đó có biện pháp xử lý kịp thời.

Với thiết bị Wi-Fi mà camera liên kết, người dùng nên bảo vệ mạng Wi-Fi bằng mật khẩu mạnh và bật mã hóa WPA3. Điều này giúp tránh việc camera bị truy cập trái phép qua mạng không bảo mật.