Theo phân tích của Trung tâm Nghiên cứu Năng lượng và Không khí Sạch (CREA), Nga đã thu về được khoảng 62 tỷ euro từ xuất khẩu dầu, khí đốt và than trong hai tháng kể từ khi bắt đầu chiến dịch quân sự đặc biệt tại Ukraine.
Các phát hiện này chứng minh cách Nga tiếp tục hưởng lợi từ sự kìm hãm nguồn cung năng lượng của châu Âu, ngay cả khi các chính phủ nỗ lực tìm cách ngăn cản Nga hưởng lợi từ xuất khẩu năng lượng.
Mặc dù xuất khẩu của Nga đã giảm do cuộc xung đột và hàng loạt lệnh trừng phạt nhưng đây lại là quốc gia chiếm ưu thế về nguồn cung khí đốt. Điều đó đồng nghĩa với việc cắt nguồn cung chỉ làm tăng giá của những nhiên liệu vốn đã có giá đắt đỏ do nguồn cung thắt chặt khi nền kinh tế toàn cầu phục hồi sau đại dịch Covid-19.
Theo số liệu của CREA, các chuyến hàng dầu thô từ Nga đến các cảng nước ngoài đã giảm 30% trong ba tuần đầu tiên của tháng 4, so với mức trong tháng 1 và tháng 2 vào lúc trước khi cuộc xung đột xảy ra.
Tuy nhiên, giờ đây Nga có thể yêu cầu giá cao hơn đối với dầu và khí đốt của mình và khiến doanh thu tăng lên ngay cả khi các lệnh trừng phạt và hạn chế xuất khẩu có hiệu lực. Những doanh thu này gần như đang chảy trực tiếp vào chính phủ Nga thông qua các công ty do nhà nước quản lý. EU đã vô tình khiến các hạn chế làm tăng giá hơn nữa và giúp Nga kiếm lời ngay cả khi khối này đã mong xảy ra điều ngược lại.
Trên thực tế, trong những ngày gần đây, Nga đã cắt nguồn cung khí đốt cho Ba Lan và Bulgaria.
Louis J Wilson, cố vấn cấp cao của nhóm vận động Global Witness, cho biết việc Nga sẵn sàng vi phạm các hợp đồng của chính mình có nghĩa là các doanh nghiệp hiện không có lý do gì để tiếp tục giao dịch với Nga.
Dữ liệu của CREA cho thấy nhiều công ty sử dụng nhiên liệu hóa thạch tiếp tục thực hiện thương mại với khối lượng lớn với Nga, bao gồm BP, Shell và ExxonMobil.
Đức là nhà nhập khẩu lớn nhất trong hai tháng qua, mặc dù chính phủ nhiều lần tuyên bố rằng việc hạn chế phụ thuộc vào dầu của Nga là ưu tiên hàng đầu. Nước này đã trả khoảng 9 tỷ euro cho hàng nhập khẩu trong thời gian này. Ý và Hà Lan cũng là những nhà nhập khẩu lớn, với giá trị nhập khẩu lần lượt khoảng 6,8 tỷ euro và 5,6 tỷ euro.
Người phát ngôn của Shell nói với báo Guardian rằng công ty đã có hành động quyết đoán để đáp trả chiến dịch của Nga tại Ukraine. "Chúng tôi đã thông báo ý định rút khỏi các liên doanh với Gazprom và các tổ chức liên quan, đồng thời loại bỏ dần tất cả các hydrocacbon của Nga, với sự tham vấn của các chính phủ. Kể từ khi chúng tôi công bố ý định này, chúng tôi đã ngừng tất cả các giao dịch mua giao ngay đối với dầu thô, khí đốt tự nhiên hóa lỏng của Nga và hàng hóa của các sản phẩm tinh chế xuất khẩu trực tiếp từ Nga."
Người phát ngôn của Exxon cho biết: "Chúng tôi ủng hộ các nỗ lực phối hợp quốc tế nhằm chấm dứt chiến dịch của Nga và chúng tôi đang tuân thủ tất cả các lệnh trừng phạt. Chúng tôi đã không thực hiện bất kỳ hợp đồng mới nào đối với các sản phẩm của Nga kể từ khi Nga bắt đầu cuộc xung đột. Hiện không có chuyến giao hàng nào đối với các sản phẩm thô hoặc tinh chế của Nga được lên lịch để đến Anh. Chúng tôi sẽ không đầu tư vào Nga nữa".
"Hai tháng sau khi ông Putin xảy ra xung đột với Ukraine, Đức vẫn đang mua nhiều năng lượng Nga với mức 4,5 tỷ euro mỗi tháng. Berlin là khách hàng mua nhiên liệu hóa thạch lớn nhất của Nga," Bernice Lee - giám đốc nghiên cứu tại Chattank House - nói với Guardian.
