Tìm hiểu về cây dược liệu giảo cổ lam
Giảo cổ lam, mọc ở các vùng núi và rừng rậm của châu Á, được gọi chính thức là Gynostemma pentaphyllum. Một số coi nó là "nhân sâm phương Nam" hoặc "cỏ thần kỳ". Mặc dù đã được sử dụng trong y học dân gian trong nhiều thế kỷ, nhưng giảo cổ lam thực sự trở nên phổ biến trong 10 năm qua.
Nó chủ yếu được tìm thấy trong trà thảo mộc và thực phẩm bổ sung.
"Trà giảo cổ lam có khả năng chống oxy hóa rất cao. Nó cao gấp tám lần so với trà xanh", Tiến sĩ - Bác sĩ Michael Aziz, chuyên gia y học tái tạo (Mỹ), nói với The Post.
Ông gợi ý pha một đến hai thìa trà giảo cổ lam khô trong 250ml nước lọc. Theo ông, nó có vị đắng nhưng hơi ngọt.
Nghiên cứu phát hiện nhiều công dụng của giảo cổ lam với sức khỏe (Ảnh: Gettyimages).
Vị đắng bắt nguồn từ saponin của giảo cổ lam, các hóa chất hữu cơ được cho là nắm giữ chìa khóa cho lợi ích sức khỏe của cây dược liệu này.
"Vị đắng và tính chất lạnh của giảo cổ lam đặc biệt hiệu quả trong việc thanh nhiệt và giải độc cơ thể, giúp ích cho các tình trạng như viêm gan siêu vi, viêm dạ dày ruột mãn tính, viêm phế quản mãn tính", các nhà nghiên cứu đã viết trong ấn bản tháng 1 của Tạp chí Thực phẩm chức năng.
Ngoài ra, vị ngọt của giảo cổ lam nuôi dưỡng tim và bảo vệ gan, có lợi cho khí huyết và có hiệu quả hơn trong việc chống lại chứng tăng lipid máu, tăng huyết áp, gan nhiễm mỡ, mất ngủ và đau đầu.
Giảo cổ lam có lợi cho sức khỏe như thế nào?
Giảo cổ lam chứa gypenosides, một loại saponin. Gypenosides có cấu trúc tương tự như ginsenosides có trong nhân sâm.
Theo TS Aziz, gypenosides kích thích protein kinase hoạt hóa AMP, một loại enzyme đóng vai trò trung tâm trong việc duy trì cân bằng năng lượng của tế bào. Chúng có tác dụng chống oxy hóa.
Chúng cũng cải thiện tín hiệu insulin và cải thiện chức năng của ty thể, là nguồn năng lượng của tế bào. Đó là một số dấu hiệu lão hóa ảnh hưởng đến tuổi thọ.
Bên cạnh đó, giảo cổ lam cũng đã được chứng minh là có đặc tính chống ung thư và cũng giúp giảm huyết áp.
Theo Verywell Health, phần lớn bằng chứng nghiên cứu về lợi ích sức khỏe của giảo cổ lam mới chỉ giới hạn ở các nghiên cứu trong phòng thí nghiệm trên chuột và các loài động vật khác. Các thử nghiệm lâm sàng nhỏ và hầu hết các nghiên cứu trên người về việc sử dụng giảo cổ lam đều tập trung vào bệnh tiểu đường, béo phì và căng thẳng.
Mặc dù cây dược liệu này đã cho thấy tiềm năng hỗ trợ một số tình trạng sức khỏe, nhưng cần có nhiều nghiên cứu hơn trên người và các thử nghiệm mở rộng hơn trước khi có thể khuyến nghị sử dụng cho những mục đích này.
Dưới đây là một số lợi ích sức khỏe của giảo cổ lam:
- Căng thẳng:
Giảo cổ lam là một trong nhiều loại thảo dược được cho là có tác dụng giảm căng thẳng. Một nghiên cứu ở Hàn Quốc đã xem xét 72 người có tiền sử căng thẳng và lo âu mãn tính. Một nửa được cho dùng chiết xuất từ lá giảo cổ lam và một nửa còn lại dùng giả dược.
Những người tham gia tiếp tục dùng chất bổ sung trong 8 tuần và được đánh giá mức độ căng thẳng.
Các nhà nghiên cứu phát hiện ra rằng nhóm dùng giảo cổ lam có mức độ căng thẳng tự báo cáo thấp hơn nhưng không có sự khác biệt về mức độ hormone gây căng thẳng như norepinephrine và cortisol giữa những người dùng giảo cổ lam và những người dùng giả dược.
- Bệnh tiểu đường
Trong một nghiên cứu nhỏ, 16 người mới được chẩn đoán mắc bệnh tiểu đường type 2 đã được cho uống 6gr trà giảo cổ lam hoặc trà xanh mỗi ngày trong 4 tuần. Giảo cổ lam được phát hiện có tác dụng cải thiện phản ứng của cơ thể với insulin.
Trong một nghiên cứu nhỏ khác, 25 người mắc bệnh tiểu đường type 2 được cho dùng thuốc hạ đường huyết trong 4 tuần và sau đó được chỉ định ngẫu nhiên uống 6gr trà giảo cổ lam mỗi ngày hoặc giả dược trà xanh trong 8 tuần nữa.
Kết quả nhóm sử dụng trà giảo cổ lam ngoài thuốc điều trị tiểu đường thông thường đã kiểm soát lượng đường trong máu tốt hơn, thể hiện qua việc giảm hemoglobin A1C và nồng độ glucose huyết tương lúc đói.
- Béo phì
Trong một nghiên cứu, 117 người bị béo phì (cả nam và nữ) được cho sử dụng 450mg chiết xuất giảo cổ lam hoặc điều trị giả dược.
Sau 16 tuần, nhóm dùng giảo cổ lam cho thấy chỉ số khối cơ thể cũng như tổng khối lượng mỡ và tổng trọng lượng cơ thể giảm đáng kể so với nhóm dùng giả dược.
- Công dụng bổ sung
Ngoài các lợi ích sức khỏe tiềm ẩn được liệt kê ở trên, các nghiên cứu sơ bộ trên ống nghiệm hoặc mô hình động vật đã xem xét lợi ích của giảo cổ lam với bệnh ung thư, cholesterol cao, bệnh Alzheimer, bệnh Parkinson, tổn thương gan, lão hóa…
Tuy nhiên, giảo cổ lam không được khuyến khích sử dụng cho những mục đích này vì chưa có đủ nghiên cứu trên người để chứng minh rằng nó an toàn hoặc hiệu quả đối với những tình trạng này.
Tác dụng phụ tiềm ẩn là gì?
TS Aziz cho biết giảo cổ lam được coi là an toàn khi sử dụng.
Các tác dụng phụ được báo cáo thường xuyên nhất là buồn nôn và tiêu chảy và ít gặp hơn là nôn mửa, chóng mặt, mờ mắt hoặc ù tai.
Những người đang dùng thuốc nên tham khảo ý kiến của bác sĩ trước khi thêm cây dược liệu này vào thói quen hàng ngày của họ, vì chất bổ sung này có thể tương tác với thuốc.
"Những người bị tiểu đường nên cẩn thận. Lý do uống quá nhiều trà giảo cổ lam có thể làm giảm lượng đường trong máu", TS Aziz nói.
