Khi hàng hóa phải có "căn cước số"

Quét mã mua hàng

Đứng trước quầy rau xanh tươi ngon tại siêu thị, chị Trần Thị Lan (37 tuổi, ngụ quận Tân Phú, TPHCM) không vội mua ngay mà nhanh chóng lấy điện thoại quét mã QR code của sản phẩm. “Đây là thói quen của tôi khi chọn mua hàng hóa, đặc biệt là thực phẩm. Ví dụ như với những quả cà chua này, chỉ cần quét mã vạch, tôi biết được hàng hóa này được trồng ở đâu, do nhà vườn nào chăm sóc, đơn vị thu mua, phân phối, hạn sử dụng…” - chị Lan cho hay.

Người tiêu dùng có thể quét mã QR hoặc chọn sản phẩm có nhận diện truy xuất nguồn gốc khi mua hàng. Ảnh: U.P

Chị Thu Trang (41 tuổi, nhân viên văn phòng) cũng có thói quen truy xuất nguồn gốc khi mua thịt heo (lợn). Thông qua việc quét mã vạch, người tiêu dùng như chị có được thông tin về sản phẩm, trại nuôi, nơi giết mổ… Theo chị Trang, hầu hết các sản phẩm đều có mã QR để khách hàng truy xuất nguồn gốc, từ đó yên tâm hơn khi mua sắm.

“Chương trình được thực hiện hết sức nghiêm ngặt, dù sản phẩm sản xuất theo “tick xanh trách nhiệm” nhưng nếu phát hiện vi phạm đều bị loại khỏi hệ thống phân phối, mất toàn bộ thị trường”.

Ông Nguyễn Nguyên Phương

Ông Dương Minh Quang, Phó Tổng Giám đốc Saigon Co.op chia sẻ, đơn vị tuyệt đối không kinh doanh hàng hóa không đảm bảo nguồn gốc và không đạt chất lượng. Đồng thời, doanh nghiệp xây dựng quy trình kiểm soát chất lượng chuyên nghiệp và nghiêm ngặt, áp dụng từ giai đoạn sản xuất, thu hoạch, vận chuyển cho đến khâu phân phối. “Chúng tôi thực hiện kiểm định ngẫu nhiên sản phẩm tại mỗi điểm bán thông qua các Trung tâm kiểm nghiệm được Nhà nước chỉ định. Ngoài ra, chúng tôi còn triển khai hoạt động xe kiểm nghiệm lưu động để giám sát chất lượng hàng hóa định kỳ”, ông Quang cho biết.

Theo Cục Thương mại điện tử và Kinh tế số Bộ Công Thương, quét mã QR trên sản phẩm là một trong những công cụ quan trọng giúp người mua hàng có đầy đủ thông tin về sản phẩm cũng như các quyền lợi mua sắm. Đồng thời, mã QR còn giúp cơ quan nhà nước dễ dàng hơn trong công tác quản lý, chống lại vấn nạn hàng giả, hàng nhái.

Căn cước điện tử

Tại hội thảo bàn về truy xuất nguồn gốc sản phẩm hàng hóa trong chương trình chuyển đổi số quốc gia vừa diễn ra tại TPHCM, ông Trần Giang Khuê - Trưởng Văn phòng đại diện phía Nam Cục Sở hữu trí tuệ cho biết, hàng giả, hàng nhái không chỉ gây thiệt hại cho người tiêu dùng mà còn ảnh hưởng đến uy tín và thương hiệu quốc gia trên thị trường quốc tế.

“Vụ việc đường dây sản xuất sữa bột giả quy mô lớn vừa bị phát hiện tại Hà Nội là minh chứng cho thấy sự tinh vi và nguy hiểm của vấn nạn này. Vì vậy, giải pháp truy xuất nguồn gốc được xem là chìa khóa giúp người tiêu dùng, lựa chọn sản phẩm chính hãng một cách an toàn và minh bạch”, ông Khuê nói.

Chia sẻ về công nghệ, ông Phạm Văn Thọ, Chủ tịch Công ty CP công nghệ chống giả Việt Nam cho biết, hiện một số doanh nghiệp đã áp dụng giải pháp công nghệ truy xuất nguồn gốc sản phẩm, hàng hóa True Data. Đây là chip mang dữ liệu RFID lưu được thông tin các công đoạn trong sản xuất, kinh doanh, gồm mã truy vết sản phẩm, mã truy vết địa điểm, thời gian sự kiện truy xuất nguồn gốc của từng công đoạn và giải pháp có tính năng kết nối cổng thông tin truy xuất nguồn gốc sản phẩm, hàng hóa quốc gia.

Từ đầu năm 2025, TPHCM triển khai mạnh chương trình “Kiểm soát chất lượng hàng hóa trên địa bàn TPHCM” (gọi tắt là Tick xanh trách nhiệm). Theo đó, các sản phẩm tham gia “tick xanh trách nhiệm” sẽ được dán logo tick xanh, trên bảng giá cũng có logo để người tiêu dùng dễ nhận diện. Đến nay có khoảng 100 doanh nghiệp nhà cung cấp ký cam kết tham gia chương trình với 11 nhà phân phối tại TPHCM.

Ông Nguyễn Nguyên Phương, Phó Giám đốc Sở Công Thương TPHCM cho biết, chương trình “tick xanh trách nhiệm” có ý nghĩa quan trọng trong công tác kiểm tra, kiểm soát chất lượng hàng hóa và giúp cho việc xây dựng được chuỗi cung ứng bền vững, qua đó giúp sàng lọc những nhà cung cấp, những đơn vị sản xuất thiếu trách nhiệm xã hội với người tiêu dùng. Thông tin sai phạm sẽ được công khai đến các nhà bán lẻ, cơ quan chức năng và người tiêu dùng, tạo áp lực mạnh mẽ để loại bỏ những doanh nghiệp đặt lợi nhuận lên trên sức khỏe cộng đồng.