TP HCM vừa ban hành quy định cấm các hoạt động khai thác căn hộ cho thuê lưu trú du lịch (thuê ngắn hạn, theo ngày, giờ, Airbnb...) trong các dự án chung cư. Tuy nhiên, quy định này đã vấp phải nhiều phản ứng từ nhà đầu tư dịch vụ lưu trú Airbnb và các hộ dân sở hữu chung cư.
Trước diễn biến này, nhiều chuyên gia đề xuất, thay vì cấm, thành phố có thể nghiên cứu các quy định để quản lý, thí điểm mô hình kinh doanh này nhằm gia tăng nguồn thu ngân sách, phát triển du lịch và hài hòa lợi ích cho người sở hữu chung cư.
Ông Lê Hoàng Châu, Chủ tịch Hiệp hội bất động sản TP HCM, cho rằng cần xem xét mô hình Airbnb là một ngành kinh doanh hợp pháp và xây dựng quy định, cơ chế quản lý phù hợp cho hoạt động này.
Theo ông, thành phố có thể xây dựng các quy định, trong đó yêu cầu người cho thuê phải đăng ký kinh doanh, nộp thuế - phí quản lý riêng để bù đắp chi phí phát sinh do hoạt động này gây ra; tiến hành quản lý số lượng khách thuê, thời gian thuê, việc sử dụng tiện ích chung và yêu cầu người thuê tuân thủ nội quy nhà chung cư, của đơn vị quản lý vận hành và ban quản trị tòa nhà...
Ông Châu nói, thay vì "không quản được thì cấm", TP HCM có thể tận dụng Nghị quyết 98 để thí điểm Airbnb với các quy định rõ ràng, từ đó tìm ra mô hình quản lý phù hợp. Nếu quản lý tốt, đây sẽ là một loại hình lưu trú thúc đẩy du lịch và thu về nguồn ngân sách cho thành phố.
"Việc xây dựng cơ chế quản lý hoạt động này vừa tạo điều kiện cho các chủ căn hộ chung cư có thêm nguồn thu nhập, khách du lịch có thêm lựa chọn chỗ ở và giúp bảo đảm quyền, lợi ích chính đáng của người dân sở hữu nhà chung cư", ông nhìn nhận.
Bất động sản khu Đông TP HCM ở TP Thủ Đức với các dự án chung cư. Ảnh: Quỳnh Trần
Chuyên gia kinh tế Lê Bá Chí Nhân cũng cho rằng Airbnb giúp thúc đẩy du lịch và kinh tế địa phương. Du khách lưu trú tại các căn hộ thường chi tiêu nhiều tại các cửa hàng, quán ăn xung quanh, góp phần kích cầu tiêu dùng. Đây là một trong ba động lực chính cho tăng trưởng của thành phố. Nhiều quốc gia trên thế giới đã hợp thức hóa và quản lý Airbnb thay vì cấm đoán.
Vì vậy, chuyên gia này kiến nghị cơ quan chức năng, đặc biệt là các nhà xây dựng chính sách cần vào cuộc để xác định tính pháp lý của mô hình Airbnb. Trước khi cấm hoàn toàn loại hình lưu trú này, nên có cơ chế cho phép thí điểm cho thuê có quản lý tại một số chung cư để đánh giá tác động đến sự phát triển kinh tế du lịch, yếu tố an ninh, an toàn và hài hòa với cuộc sống của người dân trong các chung cư.
Đồng tình việc cần xây dựng cơ chế thí điểm quản lý mô hình kinh doanh lưu trú ngắn ngày trong chung cư, Tiến sĩ Huỳnh Phước Nghĩa, Giám đốc Trung tâm kinh tế, luật và quản lý, Đại học Kinh tế TP HCM, cho hay có thể xem Airbnb là một sản phẩm du lịch đặc thù của thành phố.
Trong bối cảnh TP HCM đang là đầu tàu về kinh tế du lịch, việc có cơ chế đặc thù thí điểm cho phép các căn hộ phù hợp được kinh doanh một số dịch vụ và khai thác lưu trú ngắn hạn trong chung cư là một cách tiếp cận hợp lý.
"Cần có chính sách thí điểm, cho phép những khu vực được phép hoạt động, giới hạn những khu vực được sử dụng, nếu vi phạm sẽ chế tài bên cung cấp dịch vụ", ông Nghĩa nói thêm.
Bà Nguyễn Thương Hoài, đại diện cho cộng đồng kinh doanh Airbnb tại TP HCM, cũng đã có đơn đề xuất Thủ tướng xây dựng hành lang pháp lý, cho phép thí điểm mô hình lưu trú du lịch ngắn ngày trong chung cư tại TP HCM.
Theo bà Hoài, mô hình này đã góp phần thúc đẩy du lịch khi tạo ra sự đa dạng chỗ ở, đáp ứng nhu cầu của nhiều du khách trong nước và quốc tế, đặc biệt là khách du lịch đi theo nhóm, theo gia đình và các chuyên gia. Nhiều quốc gia trên thế giới đã cho phép kinh doanh dịch vụ này trong chung cư và xây dựng khung pháp lý để quản lý. Vì vậy cộng đồng kinh doanh Airbnb mong muốn chính quyền có thể xem đây là một ngành nghề kinh doanh hợp pháp, có đăng ký kinh doanh, được quản lý bởi luật pháp, có đăng ký lưu trú, đóng thuế đầy đủ.
"Nghị quyết 98 về cơ chế đặc thù TP HCM là cơ sở quan trọng để thực hiện thí điểm Airbnb tại thành phố", bà nhấn mạnh.
Khảo sát của VnExpress trên 15 dự án tại TP HCM, hiện có gần 10.000 căn hộ chung cư đang được kinh doanh dịch vụ lưu trú du lịch ngắn ngày. Dự án có số lượng căn kinh doanh Airbnb nhiều nhất lên đến 3.600 căn và ít nhất là 40 căn hộ. Hoạt động cho thuê ngắn ngày mang về doanh thu trung bình từ 15-60 triệu đồng mỗi tháng cho các chủ nhà và là mô hình có thể đóng góp đáng kể vào ngân sách của thành phố.
Tại nhiều quốc gia trên thế giới, dịch vụ lưu trú ngắn ngày được hoạt động, chủ nhà có thể chấm điểm khách hàng, nếu có các vi phạm sẽ không được sử dụng dịch vụ sau này.
