Kỳ vọng vào nhà đầu tư tổ chức
Theo ông Gary Harron, Giám đốc Khối Dịch vụ Chứng khoán, HSBC Việt Nam, tổ chức FTSE Russell sẽ công bố kết quả đánh giá giữa kỳ về phân loại thị trường quốc gia sau phiên giao dịch ngày 8/4 (giờ Mỹ). Hiện nhà đầu tư đang rất quan tâm về khả năng Việt Nam được nâng hạng từ thị trường cận biên lên thị trường mới nổi trong năm 2025 này.
Thực tế, việc đánh giá và xếp hạng được các ủy ban và Hội đồng xem xét, cũng như phê duyệt trong tháng 3/2025, trước khi kết quả sơ bộ được công bố ngày 8/4 tới.
Việc nâng hạng được kỳ vọng sẽ cải thiện khả năng huy động vốn của thị trường, hỗ trợ phát triển kinh tế. Ước tính việc thăng hạng này có thể thu hút dòng vốn đầu tư nước ngoài trị giá khoảng 6 tỷ USD, tương đương hơn 1% GDP, vào Việt Nam.
Theo HSBC, ước tính việc nâng hạn thị trường có thể thu hút dòng vốn đầu tư nước ngoài trị giá khoảng 6 tỷ USD, tương đương hơn 1% GDP, vào Việt Nam. (Ảnh minh họa: TK)
"Việt Nam được nâng hạng bởi FTSE Russell sẽ đánh dấu một cột mốc quan trọng, nhưng không thể không công nhận rằng, tiềm năng của thị trường vốn Việt Nam mới là điều đáng nói hơn cả", chuyên gia chứng khoán của HSBC nhận định.
Bộ phận Nghiên cứu Toàn cầu HSBC ghi nhận Việt Nam là thị trường chứng khoán có kết quả hoạt động tốt nhất ASEAN trong năm 2024, nhưng cũng nhận định thị trường vốn Việt Nam vẫn chưa được coi là chưa phát triển đúng tiềm năng. Bởi tăng trưởng kinh tế chủ yếu dựa vào tín dụng ngân hàng trong nhiều thập kỷ qua.
Một vấn đề then chốt của thị trường chứng khoán Việt Nam được nhấn mạnh chính là chưa phát triển nhóm các nhà đầu tư tổ chức.
Hiện số lượng nhà đầu tư cá nhân trong nước chiếm tỷ lệ đến 90% trên thị trường chứng khoán, có thể tạo ra nhiều biến động mạnh, làm giảm động lực niêm yết của các công ty chất lượng trong bối cảnh thị trường thiếu vắng những nhà đầu tư dài hạn có chất lượng. Điển hình như các quỹ hưu trí hoặc nhà đầu tư tổ chức, vốn đóng một vai trò quan trọng tại các thị trường chứng khoán đã phát triển.
Sự hiện diện của các nhà đầu tư tổ chức dài hạn trên thị trường sẽ giúp thị trường ổn định hơn.
Theo chuyên gia này, một thị trường vốn vận hành đầy đủ chức năng, có khả năng huy động và phân bổ hiệu quả vốn cho các lĩnh vực, ngành nghề, sẽ đóng vai trò quan trọng trong thúc đẩy tăng trưởng GDP cho Việt Nam, giảm thiểu rủi ro liên quan đến tình trạng quá phụ thuộc vào tín dụng ngân hàng.
So với các nước ASEAN khác, sự phụ thuộc vào tín dụng ngân hàng so với dòng vốn từ thị trường chứng khoán của Việt Nam đang ở mức đáng chú ý. Mức độ quá phụ thuộc vào tín dụng có thể dẫn đến việc những điều chỉnh về mặt kinh tế, gia tăng tác động theo hướng bất lợi lên chi phí đi vay, như hồi cuối năm 2022.
Hệ quả là Ngân hàng Nhà nước phải thắt chặt chính sách tiền tệ, tăng trưởng tín dụng giảm mạnh đã ảnh hưởng bất lợi đến nhiều lĩnh vực kinh tế, đặc biệt là bất động sản.
Tăng trưởng ấn tượng
Trên hết, theo chuyên gia HSBC, câu chuyện tăng trưởng của thị trường chứng khoán Việt Nam vẫn rất đáng được ghi nhận.
Trong một thập kỷ qua, thị trường chứng khoán Việt Nam đã phát triển đáng kể qua những con số cụ thể. Chỉ số VN-Index tăng 2,3 lần, vốn hóa thị trường tăng 6,4 lần và thanh khoản tăng 3,8 lần. Số lượng tài khoản giao dịch tăng 6,7 lần, số lượng mã số giao dịch chứng khoán (MSGD) cấp cho nhà đầu tư nước ngoài tăng 2,8 lần.
Chỉ tính riêng trong năm 2024, vốn hóa thị trường chứng khoán Việt Nam đã tăng 21,2% và đạt xấp xỉ 70% GDP; chỉ số VN-Index tăng 12,9%. Đáng chú ý, số lượng tài khoản giao dịch vượt mốc 9 triệu (tương đương 9% dân số). Gần 50.000 mã số giao dịch chứng khoán đã được cấp cho nhà đầu tư nước ngoài, trong đó 12,4% là nhà đầu tư tổ chức. Thanh khoản liên tục ở mức cao, với giá trị giao dịch bình quân trong ngày đạt khoảng 21,1 nghìn tỷ đồng, tăng 19,9% so với năm trước.
Không chỉ có những con số tăng trưởng, Việt Nam đã liên tục có những cải cách chính sách trong 25 năm khai mở thị trường kể từ phiên giao dịch đầu tiên tháng 7/2000.
Việt Nam đã được đưa vào danh sách theo dõi của FTSE Russell từ năm 2018. Tổ chức này cùng cộng đồng đầu tư nước ngoài đã xây dựng một hệ thống các tiêu chí đánh giá khắt khe.
Các chính sách cải cách gần đây được ghi nhận đáp ứng các tiêu chí mà FTSE Russell nêu ra hồi tháng 2/2025, đồng thời cải thiện khả năng tiếp cận thị trường nói chung cho nhà đầu tư nước ngoài. Như gỡ bỏ yêu cầu ký quỹ trước giao dịch với giao dịch mua cổ phiếu của nhà đầu tư nước ngoài là tổ chức; đơn giản hóa thủ tục gia nhập thị trường, công bố thông tin bắt buộc bằng tiếng Anh; cải thiện quy định về giao dịch ngoài sàn và áp dụng bỏ phiếu điện tử/họp trực tuyến, nhằm hỗ trợ nhà đầu tư nước ngoài thực hiện quyền bỏ phiếu tại đại hội cổ đông của công ty đại chúng...
Không dừng ở đó, UBCK mới đây đã đưa ra một công bố bằng tiếng Anh trên trang thông tin điện tử chính thức, cho phép nhà đầu tư nước ngoài có thể tiếp cận thông tin ngay lập tức mà không cần nhờ đến dịch thuật hay công cụ AI.
"Có thể thấy câu chuyện phát triển thị trường của Việt Nam rất tích cực. Khi tôi mới gia nhập HSBC Việt Nam trong vai trò Giám đốc Khối Dịch vụ Chứng khoán vào giữa năm 2024, tâm lý nhà đầu tư nước ngoài, tổ chức môi giới quốc tế và các đơn vị trung gian khác vẫn còn khá hoài nghi về khả năng nâng hạng của thị trường Việt Nam. Nhưng tiến độ cải thiện gần đây chúng tôi thấy đã trở nên rõ nét hơn" , ông Gary Harron nói.
Ông Nguyễn Thế Minh, Giám đốc phân tích chứng khoán Yuanta Việt Nam, cho biết thông tin nâng hạng thị trường được nhận định có thể có hiệu lực tháng 9 năm nay, đang là chất xúc tác rất lớn.
Nhà đầu tư rất kỳ vọng Việt Nam sớm nhận được thông điệp thông qua việc nâng hạn thị trường. Đây cũng chính là động lực tích cực giúp chỉ số VN Index liên tục tăng trong suốt 2 tháng qua, và phá vỡ ngưỡng cản tâm lý 1.300 điểm trong bối cảnh nền kinh tế vẫn đang đối mặt nhiều khó khăn.
