Theo PGS.TS Mai Duy Tôn, Giám đốc Trung tâm Đột quỵ, Bệnh viện Bạch Mai, Việt Nam nằm trong nhóm các quốc gia có tỷ lệ đột quỵ cao nhất thế giới, với khoảng 200.000 ca mắc mỗi năm. Đây cũng là nguyên nhân gây tử vong đứng thứ hai tại nước ta. Dù nhiều bệnh nhân may mắn sống sót, nhưng tỷ lệ để lại di chứng nặng nề vẫn rất cao.
Số người đến viện sớm khi có dấu hiệu đột quỵ tăng lên khoảng 20%, nhưng vẫn thấp so với thế giới. Để tăng khả năng cứu sống và giảm biến chứng, nhận biết sớm và xử trí đúng cách trong “giờ vàng” rất quan trọng. PGS.TS Mai Duy Tôn khuyến cáo 6 điều nên làm và 3 điều cần tránh khi nghi ngờ người thân bị đột quỵ.
Bác sĩ Tôn kiểm tra sức khoẻ cho người bệnh đột quỵ.
6 điều cần làm
Gọi ngay cấp cứu 115
Liên hệ với 115 là cách nhanh nhất và an toàn nhất để đưa bệnh nhân đến bệnh viện chuyên khoa đột quỵ. Xe cứu thương không chỉ rút ngắn thời gian di chuyển mà còn có đội ngũ y tế sẵn sàng sơ cứu trên đường, giúp tăng cơ hội sống cho người bệnh.
Thông báo rõ ràng nghi ngờ đột quỵ
Khi gọi cấp cứu, cần nhấn mạnh rằng bệnh nhân có dấu hiệu đột quỵ. Điều này giúp đội ngũ y tế chuẩn bị thiết bị phù hợp và đưa bệnh nhân đến cơ sở có khả năng cấp cứu đột quỵ tốt nhất.
Quan sát triệu chứng và hỏi chuyện người bệnh
Trước khi xe cấp cứu đến, hãy cố gắng khai thác thông tin từ bệnh nhân, như loại thuốc đang dùng, bệnh nền (tăng huyết áp, tiểu đường, bệnh tim…), tiền sử dị ứng. Đồng thời, ghi nhớ thời điểm các triệu chứng xuất hiện. Những dữ liệu này sẽ giúp bác sĩ đưa ra hướng điều trị chính xác.
Để người bệnh nằm nghiêng, đầu hơi cao
Nếu bệnh nhân còn tỉnh, hãy khuyến khích họ nằm nghiêng với đầu hơi cao để hỗ trợ lưu thông máu lên não. Nếu họ bị ngã, không nên cố gắng di chuyển mà chỉ cần nới lỏng quần áo để giúp thở dễ hơn.
Thực hiện hồi sinh tim phổi (CPR) nếu cần
Trong trường hợp bệnh nhân bất tỉnh và không còn thở, cần nhanh chóng kiểm tra mạch và bắt đầu hồi sinh tim phổi (CPR) cho đến khi nhân viên y tế đến.
Giữ bình tĩnh
Sự hoảng loạn có thể khiến bạn xử trí sai cách hoặc mất thời gian quý báu. Bình tĩnh làm theo các bước trên sẽ giúp tăng cơ hội cứu sống người thân.
3 điều tuyệt đối không làm
Không tự ý cho bệnh nhân uống thuốc
Nhiều người lầm tưởng aspirin có thể giúp ngăn chặn đột quỵ, nhưng trên thực tế, đột quỵ có hai dạng: do tắc mạch máu hoặc do vỡ mạch. Nếu bệnh nhân bị xuất huyết não, aspirin có thể làm tình trạng trầm trọng hơn. Vì vậy, không nên cho bệnh nhân uống bất kỳ loại thuốc nào khi chưa có chỉ định của bác sĩ.
Không cho bệnh nhân ăn hoặc uống
Bệnh nhân đột quỵ có thể bị rối loạn nuốt, nếu ăn hoặc uống sẽ dễ bị sặc, gây suy hô hấp hoặc viêm phổi.
Không để bệnh nhân tự đi đến bệnh viện
Ngay cả khi bệnh nhân còn tỉnh, không nên để họ tự lái xe hoặc di chuyển bằng phương tiện cá nhân. Việc trì hoãn cấp cứu chuyên sâu có thể khiến đột quỵ diễn biến nặng hơn. Gọi 115 và chờ sự hỗ trợ y tế là lựa chọn an toàn nhất.
Theo PGS.TS Mai Duy Tôn, trong cấp cứu đột quỵ, từng phút giây đều quý giá. Nhận biết sớm, xử trí đúng cách và đưa bệnh nhân đến bệnh viện trong “giờ vàng” có thể giúp giảm đáng kể nguy cơ tử vong và tàn tật. Hãy ghi nhớ các khuyến cáo trên để có thể kịp thời cứu sống người thân khi cần thiết.
