5 cách phân biệt sữa giả - sữa thật

Vụ việc phát hiện cơ sở làm giả sữa bột đã gây rúng động dư luận.

Cơ quan điều tra đã khám xét 19 địa điểm, thu giữ 84 loại sản phẩm sữa bột, tổng cộng lên tới 26.740 hộp từ 90 lô sản xuất. Các hộp sữa có bao bì tinh vi, mô phỏng nhiều nhãn hiệu nổi tiếng, nhưng chứa thành phần không rõ nguồn gốc. Doanh thu từ hoạt động phi pháp này được xác định gần 500 tỷ đồng trong vòng 4 năm.

Vụ việc khiến hàng triệu phụ huynh hoang mang, bởi hình thức sữa giả ngày càng khó nhận biết. Trong khi đó, hậu quả của việc sử dụng sữa công thức không đạt chuẩn có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe.

Sữa giả là vấn nạn toàn cầu

Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) đưa ra cảnh báo: "Sữa công thức giả hoặc không đạt chuẩn an toàn vẫn hiện diện tại nhiều quốc gia, đặc biệt tại khu vực châu Á - Thái Bình Dương, nơi việc kiểm soát thương mại điện tử còn nhiều kẽ hở".

Một nghiên cứu của Viện An toàn thực phẩm và Dinh dưỡng Australia đã chỉ ra: Trẻ uống sữa bột không đạt chuẩn trong thời gian dài có nguy cơ tổn thương gan, thận, suy giảm miễn dịch, chậm phát triển thể chất và trí tuệ.

Thậm chí, nếu sữa bị nhiễm khuẩn chéo, chứa tạp chất, hoặc có chất cấm như melamine - như vụ việc rúng động ở Trung Quốc năm 2008 - hậu quả có thể nghiêm trọng đến mức gây tử vong.

5 cách phân biệt sữa bột thật và giả

TS Julia Evans, chuyên gia dinh dưỡng thuộc Hiệp hội Dinh dưỡng Anh (BDA), nhấn mạnh: "Sữa bột giả thường nhắm vào tâm lý chuộng giá rẻ và sự thiếu cảnh giác của người tiêu dùng. Nhưng nếu tinh ý, bạn vẫn có thể phát hiện sản phẩm bất thường ngay từ lần đầu sử dụng".

Dưới đây là 5 dấu hiệu TS Evans khuyến nghị phụ huynh cần đặc biệt chú ý:

1. Kiểm tra kỹ bao bì

Sữa giả thường "nhái" gần như hoàn toàn bao bì sản phẩm thật. Tuy nhiên, nếu quan sát kỹ, sẽ thấy một số điểm bất thường: màu sắc in nhòe, font chữ thiếu sắc nét, logo mờ, thiếu tem chống giả hoặc tem dán lệch, bong tróc. Các chi tiết như mã vạch, hạn sử dụng cũng có thể bị in sai hoặc làm mờ nhạt.

2. Kiểm tra tem xác thực

Nhiều thương hiệu sữa uy tín hiện nay tích hợp mã QR, mã SMS xác thực, hoặc tem phản quang vỡ. Khi mua sản phẩm, người tiêu dùng nên truy xuất mã để xác thực nguồn gốc. Nếu hệ thống trả về "không tồn tại", mã trùng lặp hoặc không nhận diện được cần dừng sử dụng ngay.

3. Quan sát mùi, màu, độ hòa tan

Sữa thật thường có màu trắng ngà hoặc vàng nhạt, mùi thơm nhẹ đặc trưng. Khi pha với nước ấm, bột tan đều, không vón cục. Ngược lại, sữa giả có thể có mùi tanh, hôi nhẹ, màu trắng nhợt hoặc quá sẫm, khó tan, để lại nhiều cặn lắng.

4. Theo dõi phản ứng của người uống

Nếu người uống có dấu hiệu như tiêu chảy, nôn trớ, mẩn đỏ quanh miệng, lười bú, chậm tăng cân... sau khi đổi sữa, phụ huynh cần nghĩ đến khả năng sản phẩm không đạt chất lượng. Dù không phải lúc nào cũng là sữa giả, đây vẫn là cảnh báo không nên bỏ qua.

5. Nơi mua hàng - yếu tố then chốt

TS Robert Simmons, chuyên gia về an toàn thực phẩm tại Đại học Yale (Mỹ) cho biết: "Phần lớn sản phẩm giả đều được bán qua các kênh không chính thống: shop cá nhân trên mạng xã hội, sàn thương mại điện tử không kiểm soát, người xách tay không có hóa đơn rõ ràng".

Ông khuyến nghị chỉ nên mua sữa tại cửa hàng mẹ và bé uy tín, đại lý phân phối chính hãng hoặc siêu thị lớn, nơi có cam kết đổi trả và hóa đơn hợp lệ.

Theo khảo sát của trang Consumer Health Review (Anh), 83% phụ huynh không thể phân biệt được sữa giả nếu chỉ nhìn vào bao bì bên ngoài. Đây là lý do nhiều gia đình vô tình sử dụng sản phẩm giả trong thời gian dài mà không hề hay biết.

"Giá rẻ không đồng nghĩa với tiết kiệm. Nếu sữa giả làm con bạn suy dinh dưỡng, rối loạn tiêu hóa, hay phải điều trị y tế - thì cái giá phải trả còn lớn gấp nhiều lần", TS Julia Evans nhấn mạnh.

Tại Việt Nam, nhiều phụ huynh vẫn có thói quen săn hàng xách tay, giảm giá online, nhưng lại ít quan tâm tới hóa đơn, giấy kiểm định. Đây là một trong những điểm yếu khiến thị trường sữa giả vẫn có đất sống.