Việt Nam đặt cược vào đổi mới sáng tạo để tăng sức cạnh tranh

Tại Lễ kỷ niệm Ngày Sáng tạo và Đổi mới quốc tế 2025 chiều 21/4, Trung tâm Đổi mới sáng tạo quốc gia (NIC) nhấn mạnh vai trò then chốt của đổi mới sáng tạo đối với sự phát triển kinh tế.

Tiến sĩ Võ Xuân Hoài, Phó Giám đốc NIC, trích dẫn các nghiên cứu từ World Bank, UN và OECD, cho thấy đổi mới sáng tạo đóng góp tới 95% vào năng lực cạnh tranh của nền kinh tế và 91% vào kinh tế xanh, đồng thời tạo ra những thay đổi đột phá trong mọi lĩnh vực.

Kinh nghiệm từ các "con hổ châu Á" như Đài Loan (Trung Quốc) và Hàn Quốc cho thấy, đầu tư vào công nghệ và đổi mới sáng tạo là động lực mạnh mẽ thúc đẩy tăng trưởng kinh tế. Các trung tâm đổi mới sáng tạo toàn cầu như Thung lũng Silicon, Zhongguancun và Brainport Eindhoven là minh chứng cho vai trò của đổi mới sáng tạo trong việc xây dựng hệ sinh thái công nghệ, thu hút nhân tài và tạo ra giá trị kinh tế lớn.

Hiện tại, NIC tập trung vào ba chương trình chính: phát triển hệ sinh thái đổi mới sáng tạo, phát triển nguồn nhân lực và hỗ trợ doanh nghiệp. Trong đó, phát triển hệ sinh thái được coi là nền tảng, bao gồm xây dựng mạng lưới đổi mới sáng tạo Việt Nam tại 22 quốc gia, tổ chức các sự kiện kết nối, thu hút đầu tư và ươm tạo doanh nghiệp công nghệ.

NIC đặc biệt chú trọng đến việc xây dựng "văn hóa đổi mới sáng tạo". Ông Võ Xuân Hoài khẳng định: "Nguồn nhân lực tài năng, làm việc trong môi trường kết nối, hợp tác và chia sẻ, là yếu tố then chốt cho thành công của đổi mới sáng tạo".

Vì vậy, NIC nỗ lực tạo ra một môi trường mở, khuyến khích sáng tạo và thúc đẩy trao đổi kiến thức để tạo ra những giải pháp đột phá.

Đổi mới sáng tạo là sống còn của doanh nghiệp

Đổi mới sáng tạo không còn là lựa chọn mà đã trở thành yếu tố sống còn đối với các doanh nghiệp.

Ông Nguyễn Trung Kiên, Tổng Giám đốc Công ty Cổ phần Tập đoàn CNC Tech, đã nhấn mạnh điều này một cách mạnh mẽ, cho rằng doanh nghiệp nào không đổi mới sẽ tự đào thải mình khỏi cuộc chơi.

Theo ông Kiên, áp lực từ người tiêu dùng chính là động lực lớn nhất thúc đẩy doanh nghiệp sáng tạo. "Người tiêu dùng ngày nay không chỉ tìm kiếm sản phẩm chất lượng mà còn đòi hỏi sự đa dạng, độc đáo và thân thiện với môi trường. Nếu doanh nghiệp không đáp ứng được những yêu cầu này, họ sẽ mất đi thị phần", ông phân tích.

Điều này buộc các doanh nghiệp phải liên tục cải tiến sản phẩm, dịch vụ, quy trình sản xuất và thậm chí là mô hình kinh doanh.

Tuy nhiên, đổi mới sáng tạo không chỉ là vũ khí để cạnh tranh mà còn là liều thuốc để chữa lành những "căn bệnh" nội tại của ngành sản xuất Việt Nam.

Ông Kiên chỉ ra rằng, nhiều doanh nghiệp vẫn đang phải đối mặt với tình trạng công nghệ lạc hậu, năng suất lao động thấp và sự phụ thuộc vào lao động thủ công. "Đổi mới sáng tạo sẽ giúp chúng ta hiện đại hóa sản xuất, nâng cao hiệu quả và giải phóng sức lao động", ông khẳng định.

Đặc biệt, ông Kiên nhấn mạnh vai trò của đổi mới sáng tạo trong việc thúc đẩy phát triển bền vững. "Sản xuất không chỉ tạo ra của cải vật chất mà còn có tác động lớn đến môi trường. Đổi mới sáng tạo giúp chúng ta giảm thiểu tác động tiêu cực, sử dụng tài nguyên một cách hiệu quả hơn và hướng tới một nền kinh tế xanh", ông nói.

Để hiện thực hóa những mục tiêu này, CNC Tech đã và đang tập trung vào ba trụ cột chính: "Thứ nhất, thúc đẩy sáng tạo công nghệ, ứng dụng các thành tựu khoa học kỹ thuật tiên tiến nhất vào sản xuất. Thứ hai, áp dụng các mô hình quản lý thông minh để tối ưu hóa vận hành và nâng cao chất lượng sản phẩm. Thứ ba, xây dựng mạng lưới hợp tác rộng khắp với các tập đoàn công nghệ hàng đầu, các tổ chức nghiên cứu uy tín và các trường đại học để cùng nhau tạo ra những đột phá mới".