Theo Công ty TNHH Chứng khoán Maybank (MBKE), có những lo ngại rằng Ngân hàng Nhà nước (NHNN) đang "đứng trước họng súng" khi cắt giảm lãi suất quyết liệt trong khi Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) vẫn duy trì sự thận trọng. Sự trái ngược trong chính sách giữa Fed và NHNN có thể tạo áp lực lên tỷ giá.
Tuy nhiên, mối lo này vẫn chưa trở thành hiện thực và tỷ giá USD/VND vẫn ổn định cho đến nay. Tỷ giá USD/VND chủ yếu đi ngang trong 7 tháng đầu năm nay sau khi NHNN Việt Nam hạ lãi suất 4 lần, tổng cộng từ 1,25 điểm % đến 1,5 điểm %. Cùng thời gian đó, Fed cũng đã thắt chặt thêm 4 lần, nâng lãi suất thêm 1 điểm %.
Fed tăng lãi suất 25 điểm cơ bản mỗi ngày vào 01/02 (1), 22/03 (3), 05/03 (5), và 26/07 (8). NHNN giảm 100 bps lãi suất chiết khấu vào ngày 14/03 (2); 50 bps của lãi suất tái cấp vốn và 50 bps trần lãi suất huy động 6 tháng vào 31/03 (4) và 25/05 (6); và 50 bps của lãi suất chiết khấu, lãi suất tái cấp vốn và 25 điểm cơ bản của trần lãi suất huy động 6 tháng vào 16/06 (7).
Theo các nhà phân tích của MBKE, nguyên nhân khiến tỷ giá vẫn ổn định là do thặng dư thương mại đạt 15 tỷ USD trong 7 tháng đầu năm 2023 và triển vọng kinh tế sáng sủa hơn trong nửa cuối năm 2023 và sang 2024.
Trong ngắn hạn, chính phủ đang đặt nhiều ưu tiên hơn cho phục hồi kinh tế. Vì vậy, MBKE cho rằng NHNN sẽ tiếp tục duy trì chính sách nới lỏng tiền tệ.
MBKE gợi ý một số chiến thuật mà NHNN có thể sử dụng, bao gồm: kiểm soát chặt chẽ hơn hoạt động ngoại hối của ngân hàng thương mại (NHTM), thắt chặt hơn một chút thanh khoản của VND trên thị trường liên ngân hàng và bán USD từ nguồn dự trữ ngoại hối để bảo vệ VND.
Biện pháp thứ nhất thường là động thái đầu tiên của NHNN sử dụng khí có những biến động bất thường trên thị trường ngoại hối. MBKE cho biết NHNN vẫn chưa sử dụng đến hai biện pháp tiếp theo trong năm 2023.
Các nhà phân tích kỳ vọng rằng việc VND mất giá khoảng 2-3% so với USD trong 12 tháng tới sẽ không ảnh hưởng tới lập trường chính sách của chính phủ và sự phục hồi kinh tế.
Ngoài ra, MBKE cho biết dù giá gạo tăng lên mức kỷ lục trong một thập kỷ, nhưng nhờ một loạt các yếu tố thuận lợi, lạm phát cũng sẽ nằm trong tầm kiểm soát. Các nhà phân tích dự báo lãi suất trong nước sẽ giảm thêm 1-1,5 điểm % trong thời gian tới, cũng như không loại trừ khả năng NHNN cắt giảm lãi suất chính sách thêm 25 bps nhằm thúc đẩy sự phục hồi của nền kinh tế.
Gần đây, Shinhan Bank cũng đưa ra dự báo rằng NHNN sẽ tiếp tục nới lỏng để hỗ trợ nền kinh tế. Tuy nhiên bộ phận phân tích của ngân hàng này cảnh báo Việt Nam có lẽ cần tránh tiếp tục cắt giảm mạnh lãi suất do xuất khẩu còn yếu, vẫn còn tồn tại các ngân hàng yếu kém và dự trữ ngoại hối suy giảm.
