Những "đòn bẩy" tỷ USD tại Đà Lạt

Khi người Pháp khám phá ra Đà Lạt và có kế hoạch xây dựng trung tâm nghỉ dưỡng miền ôn đới cách đây 132 năm, vùng đất này thỏa mãn 4 điều kiện họ đặt ra: độ cao trên 1.200 m, có nguồn nước dồi dào, đất canh tác tốt và giao thông có thể kết nối được với các vùng xung quanh. Tuy nhiên, với độ cao và nhiều dãy núi hiểm trở, người Pháp loay hoay trong gần 20 năm mới có thể kết nối được Đà Lạt với các trung tâm lớn xung quanh như Sài Gòn (nay là TP HCM), Phan Rang hay Nha Trang.

Đến nay, năng lực kết nối Đà Lạt vẫn là điều được quan tâm khi nhiều năm qua các tuyến đường chính quá tải. Để thành phố bứt tốc, tỉnh Lâm Đồng đầu tư tỷ USD cho hạ tầng để giải bài toán giao thông.

Hơn 50.000 tỷ đồng xây cao tốc

Hai tuyến cao tốc Tân Phú - Bảo Lộc và Bảo Lộc - Liên Khương có tổng chiều dài gần 140 km với số vốn đầu tư khoảng 37.000 tỷ đồng (khoảng 1,5 tỷ USD) sẽ là những dự án trọng điểm của tỉnh Lâm Đồng. Hôm 31/3, UBND tỉnh đã phê duyệt dự án đầu tư xây dựng đường bộ cao tốc Bảo Lộc - Liên Khương theo phương thức đối tác công tư (giai đoạn 1). Đây là công trình giao thông đường bộ cấp I thuộc dự án nhóm A có tổng chiều dài khoảng 73,62 km.

Cùng với đó, tuyến cao tốc Tân Phú - Bảo Lộc cũng sẽ được hoàn thiện phê duyệt dự án trước 30/4, tiến tới khởi công cả hai trước quý III/2025. Trục đường này sẽ kết nối với cao tốc Liên Khương - Prenn và tuyến đèo Prenn đã được nâng cấp, góp phần rút ngắn thời gian di chuyển từ TP HCM đến Đà Lạt còn 3-4 tiếng, thay vì 6-7 tiếng như hiện nay. Tuyến này cũng mở ra hướng phát triển cho Đà Lạt khi sân bay Long Thành đi vào hoạt động, thậm chí kết nối được với Bà Rịa - Vũng Tàu và các tỉnh miền Tây thông qua hệ thống cao tốc, đường vành đai TP HCM.

Ở hướng Đông, dự án cao tốc nối Nha Trang - Đà Lạt dài gần 81 km được đề xuất hoàn thành sớm với tổng mức đầu tư 25.000 tỷ đồng (khoảng 1 tỷ USD). Khi đi vào hoạt động, thời gian di chuyển giữa hai thành phố du lịch được rút ngắn còn 1,5-2 tiếng. Đây là cơ hội để kết nối hai trung tâm du lịch thành một hành trình cho du khách.

Nội đô Đà Lạt cũng được đầu tư để nâng cấp hạ tầng giao thông với các tuyến tránh, đường vành đai, cải tạo nút giao. Tuyến đường tránh vào TP Đà Lạt từ chân đèo Prenn đến xã Xuân Thọ đang được xem xét phương án thiết kế và kinh phí thực hiện.

Khơi thông kinh tế, du lịch

Giao thông kết nối Đà Lạt cũng sẽ được đầu tư ở cả đường sắt và hàng không. Mới đây, Cục 2 đường sắt Trung Quốc đã đề nghị được tham gia dự án khôi phục tuyến đường sắt răng cưa Đà Lạt - Tháp Chàm. Tuyến đường sắt này từng được nghiên cứu với tổng vốn 27.000 tỷ đồng (1,1 tỷ USD) vào năm 2022. Đây là tuyến di sản, mang ý nghĩa về mặt du lịch, có độ dốc trung bình 12%, chạy bằng bánh răng cưa, kết nối Đà Lạt với duyên hải miền Trung, tạo ra điểm nhấn về đường sắt leo núi.

Về đường hàng không, trong giai đoạn 2021-2030, cảng hàng không quốc tế Liên Khương là sân bay cấp 4E (theo mã tiêu chuẩn của Tổ chức Hàng không dân dụng quốc tế - ICAO) và sân bay quân sự cấp II. Sân bay đạt công suất 5 triệu hành khách và 20.000 tấn hàng hóa mỗi năm. Đến năm 2050, Liên Khương được quy hoạch nâng công suất 7 triệu hành khách và 30.000 tấn hàng hóa mỗi năm với nhiều chặng bay thẳng kết nối nhiều nơi trên thế giới.

Theo đánh giá của các chuyên gia, việc mở các tuyến cao tốc cửa ngõ phía Nam, kết nối khu vực Tây Nguyên, Đông Nam Bộ, Nam Trung Bộ, nâng cấp đường bay sẽ thúc đẩy phát triển kinh tế, xã hội, du lịch từ đó tạo động lực cho bất động sản.

Năm 2024, lần đầu tiên Lâm Đồng đón lượt khách thứ 10 triệu, đem về doanh thu 18.000 tỷ đồng. Những con số này được Sở Văn hóa Thể Thao và Du lịch Lâm Đồng đánh giá ấn tượng. Ngay trong quý 1/2025, dự ước doanh thu dịch vụ lưu trú, ăn uống đạt 4.074 tỷ đồng, tăng 10,07% so với cùng kỳ.

Tiềm năng về du lịch, kinh tế giúp Đà Lạt thu hút nhiều dự án lớn. Thời gian qua, địa phương đón nhiều thương hiệu, đơn vị nổi tiếng toàn cầu như thương hiệu chăm sóc sức khỏe Chiva-Som đến từ Thái Lan. Chiva-som kỳ vọng đưa Đà Lạt trở thành trung tâm wellness hàng đầu Đông Nam Á. Tổ hợp resort 5 sao tiêu chuẩn quốc tế InterContinental Hotels & Resorts sẽ đi vào hoạt động năm 2027 góp phần giải bài toán cho khách lưu trú hạng sang muốn thư giãn, nghỉ dưỡng tại thủ phủ du lịch hàng đầu Việt Nam.