Ngày 4/2, Bộ Thương mại Hoa Kỳ đã công bố kết quả điều tra sơ bộ để chuẩn bị áp dụng thuế chống trợ cấp với các sản phẩm tôn mạ chống ăn mòn với các doanh nghiệp sản xuất tại Việt Nam. Trong đó, Tôn Đông Á (Mã: GDA) và Hoa Sen (Mã: HSG) là hai doanh nghiệp có mức trợ cấp thấp nhất (xấp xỉ 0%). Trong khi đó, Hoà Phát (Mã: HPG) và Nam Kim (Mã: NKG) chịu mức trợ cấp tương đương nhau là 46,73%
Tiếp đó, chia sẻ với báo chí trong ngày 9/2, Tổng thống Donald Trump nhấn mạnh rằng ông dự định áp thuế 25% với tất cả các sản phẩm thép nhập khẩu vào Mỹ, áp dụng với tất cả các quốc gia.
Trước đó, tháng 9/2024, Mỹ đã thông báo về việc tiến hành điều tra để lấy cơ sở và chuẩn bị áp thuế chống bán phá giá (CBPG) với tôn mạ nhập khẩu từ Việt Nam, mức thuế quan dự kiến từ 10-25%. Kết quả sơ bộ dự kiến sẽ được công bố trong tháng 4/2025.
Theo thống kê của Chứng khoán KB Việt Nam (KBSV), hoạt động xuất khẩu tôn mạ tới thị trường Mỹ - Mexico đóng góp lần lượt 18,6%/26,2%/31,9% doanh thu của Hoa Sen, Nam Kim, Tôn Đông Á trong 2024.
KBSV cho rằng các biện pháp thuế quan từ Mỹ sẽ có tác động tiêu cực chung lên triển vọng tăng trưởng doanh thu của các doanh nghiệp sản xuất tôn mạ, tuy nhiên, Nam Kim sẽ chịu áp lực lớn nhất do mức trợ cấp cao và tỷ trọng doanh thu lớn từ Mỹ - Mexico.
Đối với Hoà Phát, doanh thu từ thị trường Mỹ - Mexico ước tính đóng góp 2,9% tổng doanh thu. Các chuyên gia phân tích cho rằng Hoà Phát sẽ ít chịu ảnh hưởng nhất từ các biện pháp CBPG nhờ các sản phẩm thép thượng nguồn (thép xây dựng, HRC) được tiêu thụ chủ yếu tại thị trường nội địa, kênh xuất khẩu đóng góp 30% tổng sản lượng.
Thêm vào đó, thị trường xuất khẩu chính của Hoà Phát là các quốc gia thuộc ASEAN và châu Á như Malaysia, Indonesia (chiếm 40% doanh thu xuất khẩu).
Theo ước tính của KBSV, sản lượng HRC cần thiết để sản xuất tôn mạ cho Hoa Sen, Nam Kim, Tôn Đông Á xuất khẩu đi Mỹ - Mexico trong 2024 ước tính đạt 450.000 tấn (giả định rằng các doanh nghiệp trên sử dụng HRC từ Hoà Phát và Formosa với tỷ lệ 50%/50%).
Nếu sản lượng xuất khẩu tôn mạ vào thị trường Hoa Kỳ của Hoa Sen, Nam Kim, Tôn Đông Á giảm trung bình 25% trong 2025, nhu cầu tiêu thụ HRC hao hụt chỉ chiếm xấp xỉ 2% tổng công suất sản xuất của Hoà Phát trong kỳ.
Bên cạnh đó, Hoà Phát cũng có kế hoạch sử dụng HRC để sản xuất thép chất lượng cao như tanh lốp, thép dây hàn, lõi que hàn, cáp thang máy,...
Các chuyên gia phân tích đánh giá rủi ro sản lượng tiêu thụ HRC của Hoà Phát suy giảm do nhu cầu tiêu thụ củaHoa Sen, Nam Kim, Tôn Đông Á bị ảnh hưởng từ thuế quan của Hoa Kỳ ở mức thấp.
Gia tăng cạnh tranh trên thị trường nội địa để duy trì tăng trưởng
Xu hướng nội địa hóa đã diễn ra từ nửa cuối năm 2024 sau khi các thông tin về việc khởi xướng các cuộc điều tra chống bán phá giá thép lan rộng từ các nước.
So với vùng đỉnh quý I/2024, sản lượng xuất khẩu tôn mạ quý IV/2024 của Hoa Sen, Nam Kim, Tôn Đông Á đã giảm lần lượt 19%, 31%, 28%. Sản lượng xuất khẩu thép xây dựng, HRC của Hoà Phát cũng giảm 45%.
Xu hướng này được hỗ trợ nhờ nhu cầu tiêu thụ trong nước quay trở lại, với động lực chính tới từ sự hồi phục của thị trường bất động sản dân dụng, các dự án đầu tư công tiếp tục được triển khai.
KBSV cho rằng các doanh nghiệp sản xuất thép với thị phần nội địa lớn sẽ có lợi thế trong việc duy trì đà tăng trưởng doanh thu trong thời gian tới. Bên cạnh đó, các nhà phân tích cho rằng các doanh nghiệp xuất khẩu cũng sẽ tập trung mở rộng sang các thị trường mới (khu vực chưa áp dụng hàng rào thuế quan với thép Việt Nam) để duy trì sản lượng tiêu thụ.
