Ca phẫu thuật đầu tiên có một không hai: Ghép tế bào gốc tạo tinh trùng

Thông qua một quy trình thử nghiệm, một người đàn ông đã được đưa tế bào gốc tạo tinh trùng vào hệ thống sinh sản để điều trị vô sinh. (Ảnh: LYagovy)

Tại Mỹ, ước tính có khoảng 645.000 nam giới trong độ tuổi từ 20 đến 50 mắc chứng vô tinh trùng, một tình trạng không có tinh trùng trong tinh dịch. Hiện nay, các nhà khoa học đang thử nghiệm một phương pháp điều trị tiềm năng: Cấy ghép tế bào gốc tạo tinh trùng vào hệ thống sinh sản.

Một cuộc cách mạng dành cho nam giới

Tiến sĩ Justin Houman, phó giáo sư khoa tiết niệu tại Trung tâm Y tế Cedars-Sinai, cho biết: "Nếu được tinh chế và chứng minh là an toàn, cấy ghép tế bào gốc tinh trùng (SSC) có thể là một kỹ thuật phục hồi khả năng sinh sản mang tính cách mạng cho nam giới đã mất khả năng sản xuất tinh trùng".

Ông cho biết thêm, nó có thể đặc biệt hữu ích đối với những người sống sót sau ung thư được điều trị trước tuổi dậy thì hoặc những người đàn ông bị suy tinh hoàn do di truyền hoặc mắc phải.

Tế bào gốc hình thành tinh trùng là cốt lõi của liệu pháp này. Những tế bào này, được tìm thấy trong tinh hoàn ngay cả trước tuổi dậy thì. Thế nhưng, các tình trạng bệnh lý, như tắc nghẽn đường sinh sản hoặc một số đột biến gien hoặc vấn đề về nội tiết tố và các phương pháp điều trị như hóa trị có thể làm hỏng các tế bào gốc này hoặc ngăn chặn sự phát triển của chúng thành tinh trùng, do đó dẫn đến vô sinh.

Các tế bào gốc sẽ được đông lạnh từ tuổi dậy thì

Nếu một người trẻ muốn bảo quản tế bào gốc hình thành tinh trùng của mình để sử dụng trong tương lai, bác sĩ có thể sử dụng kim siêu âm để thu thập tế bào gốc vào lưới tinh hoàn, một mạng lưới các ống nhỏ kết nối với các ống sinh tinh, nơi thường sản xuất tinh trùng. Kim được đưa cẩn thận vào các ống này và sau khi thu thập được, các tế bào gốc sẽ được đông lạnh.

Sau đó, bác sĩ có thể đưa lại các tế bào gốc được bảo quản vào lưới tinh hoàn, sử dụng một kỹ thuật tương tự, được hướng dẫn bằng siêu âm. Mục tiêu là để các tế bào cấy ghép vào ống sinh tinh, nơi chúng có thể trưởng thành và bắt đầu sản xuất tinh trùng, mô phỏng quá trình tự nhiên xảy ra trong tuổi dậy thì.

Quy trình này trước đây đã được thử nghiệm trên động vật và thành công khi giúp chuột đực và khỉ sản xuất tinh trùng. Hiện nay, các nhà nghiên cứu đã ghi nhận lần đầu tiên kỹ thuật này được sử dụng ở người.

Theo bài báo được công bố cuối tháng 3 vừa qua, một chàng trai ngoài 20 tuổi hiện đã được ghép tế bào gốc của chính mình đã được đông lạnh trước đó. Chàng trai này đã bảo quản tế bào gốc tạo tinh trùng của mình khi còn nhỏ, trước khi trải qua hóa trị ung thư xương. Nếu ghép tế bào gốc thành công, cơ thể chàng trai này sẽ bắt đầu sản xuất tinh trùng, điều này không thể thực hiện được trước khi thực hiện thủ thuật do chứng vô tinh trùng. Cho đến nay, siêu âm đã xác nhận rằng thủ thuật ghép không làm hỏng mô tinh hoàn của bệnh nhân và nồng độ hormone của anh ta vẫn bình thường.

Hiện tại vẫn chưa phát hiện thấy tinh trùng trong tinh dịch của chàng trai này, nhưng các nhà nghiên cứu vẫn tiếp tục phân tích tinh dịch của anh ta hai lần một năm để xem liệu các tế bào sinh sản có xuất hiện hay không.

Một lý do có thể dẫn đến tình trạng không phát hiện được tinh trùng, theo các nhà nghiên cứu, là chỉ có một lượng nhỏ tế bào gốc được thu thập trong thời thơ ấu của bệnh nhân, để giảm thiểu tác hại đến các mô của anh ta. Điều này có nghĩa là số lượng tế bào được bảo quản và cấy ghép có khả năng phát triển thành tinh trùng vẫn còn thấp. Kết quả là, việc sản xuất tinh trùng có thể bị hạn chế.

Nếu tinh trùng không bao giờ xuất hiện trong tinh dịch của bệnh nhân nhưng bệnh nhân muốn có con, bác sĩ có thể cố gắng khôi phục lại một lượng nhỏ tinh trùng do tế bào gốc tạo ra thông qua phẫu thuật.

Tiến sĩ Laura Gemmell, nghiên cứu sinh về sinh sản và nội tiết tại Trung tâm sinh sản của Đại học Columbia, cho biết: “ Chúng tôi đã chứng kiến thành công với việc bảo quản lạnh buồng trứng và cấy ghép lại ở những bé gái mắc bệnh ung thư thời thơ ấu. Tôi hy vọng rằng trong tương lai, chúng tôi có thể cung cấp một lựa chọn cho những bé trai muốn làm cha trong tương lai".

Giống như mọi thủ thuật y khoa khác, cấy ghép tế bào gốc tinh trùng cũng có một số rủi ro như đột biến gien gây ung thư và một ngày nào đó có thể phát triển thành khối u, đặc biệt là ở những bệnh nhân đã từng mắc bệnh bạch cầu. Và mặc dù quy trình này sử dụng tế bào của chính bệnh nhân, vẫn có rủi ro lý thuyết là hệ thống miễn dịch vẫn có thể phản ứng và kích hoạt tình trạng viêm.

Ngoài ra còn có những lo ngại về mặt đạo đức xung quanh việc đông lạnh tế bào gốc tinh trùng của các bé trai. Mặc dù vậy, đây là một tiến bộ khoa học đầy hứa hẹn.