Theo số liệu thống kê của Bộ Y tế từ năm 2021-2024, thị trường thực phẩm có 54.549 sản phẩm thực phẩm chức năng, trong đó có 29.779 thực phẩm bảo vệ sức khỏe (tương đương 54,6%), 350 thực phẩm dinh dưỡng y học (0,6%), 1.287 thực phẩm dùng cho chế độ ăn đặc biệt (2,36%) và 23.133 thực phẩm bổ sung (42,4%). Hơn 80% là sản phẩm sản xuất trong nước.
Cục An toàn thực phẩm (Bộ Y tế) ngày 7/3 cho biết, hiện nay, trên các nền tảng mạng xã hội như Facebook, TikTok... tràn lan các quảng cáo về thực phẩm chức năng được giới thiệu bởi các TikToker, KOLs, KOCs và Influencers (những người có sức ảnh hưởng hay dẫn dắt dư luận) với những lời hứa hẹn “thần kỳ” như giúp giảm cân nhanh chóng, làm đẹp da tức thì, hay tăng cường sức khỏe vượt trội...
Qua theo dõi các sản phẩm có nội dung quảng cáo "thổi phồng", Cục An toàn thực phẩm cho biết, không ít doanh nghiệp lợi dụng tâm lý muốn khỏi bệnh nhanh của người tiêu dùng để quảng cáo sai sự thật, thậm chí dùng cả người nổi tiếng để tăng độ tin cậy.
Những lời giới thiệu hoa mỹ khiến không ít người tiêu dùng bị thu hút và tin tưởng, mua sản phẩm về sử dụng. Kết quả không như mong đợi, thậm chí có thể gây ảnh hưởng xấu đến sức khỏe, theo Cục An toàn thực phẩm.
Các dấu hiệu 'bóc trần' quảng cáo 'thổi phồng'
Theo chỉ dẫn của Cục An toàn thực phẩm về một số dấu hiệu để nhận biết quảng cáo "thổi phồng" như: "giúp khỏi bệnh hoàn toàn", "tác dụng nhanh chóng chỉ sau vài ngày", "bài thuốc gia truyền 100% tự nhiên", “chữa bách bệnh”, “thay thế thuốc chữa bệnh”, “hiệu quả tức thì”...
Thực tế, thực phẩm không thể thay thế thuốc chữa bệnh. Theo quy định của Bộ Y tế, thực phẩm chức năng (như thực phẩm bổ sung hay thực phẩm bảo vệ sức khỏe...) chỉ có tác dụng hỗ trợ, bổ sung dinh dưỡng chứ không có khả năng chữa bệnh.
Đáng lo ngại là không phải tất cả những lời quảng cáo này đều dựa trên cơ sở khoa học hay được kiểm chứng bởi cơ quan chức năng. Nhiều trường hợp, những nhân vật có sức ảnh hưởng trên mạng xã hội đã “thổi phồng” công dụng của thực phẩm chức năng, khiến người tiêu dùng lầm tưởng về khả năng thật sự của sản phẩm.
"Trong khi thực tế, những kết quả ấy khó có thể đạt được chỉ dựa vào một sản phẩm đơn lẻ", theo Cục An toàn thực phẩm.
Mối nguy với sức khỏe
Hệ quả của những quảng cáo thổi phồng này không chỉ là sự thất vọng khi sản phẩm không như mong đợi, "mất tiền oan" vì phải bỏ nhiều tiền ra mua, mà còn tiềm ẩn nguy cơ gây hại đến sức khỏe.
Người tiêu dùng có thể tự ý dùng thực phẩm chức năng mà không tham khảo ý kiến chuyên gia, dẫn đến những tác dụng phụ hoặc vấn đề nghiêm trọng khác. Chưa kể, không ít sản phẩm được quảng cáo quá mức này có thể là hàng giả, hàng nhái, hoặc không rõ nguồn gốc, khiến người dùng càng thêm rủi ro như có thể sử dụng sản phẩm chứa chất cấm, gây tác dụng phụ nguy hiểm.
Bên cạnh đó, điều đáng ngại là không ít người bệnh tin vào giá trị của thực phẩm chức năng, bỏ qua phác đồ điều trị của bác sĩ, dẫn đến bệnh tình nặng hơn. Điều này khiến họ bỏ lỡ cơ hội điều trị đúng cách.
Cách đây không lâu, Trung tâm Y tế huyện Cẩm Khê (Phú Thọ) tiếp nhận bệnh nhân nữ (67 tuổi) đến cấp cứu sau khi dùng thực phẩm chức năng.
Nữ bệnh nhân điều trị tại Trung tâm Y tế huyện Cẩm Khê (Phú Thọ). (Ảnh: Sở Y tế Phú Thọ)
Theo lời kể của bệnh nhân, sau nhiều ngày tham dự một hội thảo, bà được một công ty ưu đãi bán rẻ cho 20 lọ thực phẩm chức năng. Sau khi sử dụng lọ đầu tiên, người bệnh bị rối loạn tiêu hóa. Sau khi sử dụng đến lọ thứ 5, ngoài rối loạn tiêu hóa, người bệnh còn cảm thấy tức ngực, mất ngủ, tê miệng môi, tê tay chân, người choáng váng phải vào viện.
Tránh bị lừa bởi những quảng cáo sai sự thật, phải làm gì?
- Tìm hiểu kỹ thông tin sản phẩm: Xem xét sản phẩm có được chứng nhận lưu hành của các cơ quan chức năng hay không?
- Không tin vào những quảng cáo quá đà: Không có sản phẩm nào có thể “chữa bách bệnh” hay mang lại kết quả thần kỳ trong vài ngày.
- Tham khảo ý kiến chuyên gia: Trước khi sử dụng thực phẩm chức năng, hãy tham khảo bác sĩ để đảm bảo phù hợp với sức khỏe.
- Chọn mua sản phẩm từ nguồn uy tín: Tránh mua hàng trôi nổi trên mạng, đặc biệt là sản phẩm không rõ nguồn gốc, không có nhãn mác đầy đủ.
Liên quan đến một số người nổi tiếng, người có ảnh hưởng trong xã hội quảng cáo sản phẩm kẹo rau củ Kera vi phạm quy định trên một số website, Facebook, TikTok...,Cục An toàn thực phẩm đã có công văn gửi Cục Phát thanh truyền hình và thông tin điện tử; Cục Văn hóa cơ sở thuộc Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đề nghị phối hợp kiểm tra thông tin và xử lý các vi phạm, ngăn ngừa kịp thời các vi phạm quảng cáo thực phẩm.
